I. Buçuktepe İsyanı II. İlk Enderun mektebinin Edirne sarayında açılması III. Yeniçeri Ocağı'nın açılması Yukarıda verilen gelişmelerden hangisi II. Murat Dönemi'nde yaşanmıştır?
Osmanlı coğrafyasında kültürün, söz ve yazı olmak üzere iki temel taşıyıcısı vardı. Sistematik öğretim kurumlarında eğitim alan ilmiye ve saray çevreleri yazılı kültüre daha çok hakim iken, tekkelerdeki akşam sohbetlerinde hocaları dinleyen halk sözlü ürünlerle kültürleniyordu. Bunlar neticesinde doğal olarak dili ağır olan bir saray edebiyatı ile dili daha sade olan bir halk edebiyatı ortaya çıkmıştı. Ancak bu iki kültür arasındaki biçimsel farklılık, içerikteki birlikteliğe engel olmuyordu. Çünkü halka sade dille kültür aktarımı yapan hocalar da, yazılı kültür ürünlerinden besleniyorlardı. Bu bilgilere dayanarak; I. Osmanlı coğrafyasında birbirinin zıttı olan kültürel bir tabakalaşma söz konusuydu, II. Topkapı Sarayı Osmanlı’da yazılı kültürün üretildiği önemli merkezlerden biriydi, III. Osmanlı coğrafyasında üretilen sözlü edebiyat ürünleri yazılı kültürden bağımsız olarak gelişmişti yargılarından hangisine ulaşılabilir?
Osmanlı hükümdarlarında kitap toplama ve bunları kullanma alışkanlığı vardı. Padişahların kendilerine ait en az bir kütüphanesi bulunurdu. I. Murad tarafından Bursa’da kurulduğu ifade edilen kütüphane, ilk saray kütüphanesi olarak nitelendirilir. Osmanlı Devleti’nde saray kütüphaneleri dışında, özellikle XVIII. yüzyılın sonundan itibaren batılılaşma ve çağdaşlaşma hareketlerinin etkisiyle kurulan darülfünun, hendesehane, mühendishane ve muallimhane gibi üniversite kütüphaneleri vardı. Buna göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
Sözlü kültürde anlamın belirlenmesi yazılı kültürden farklı olarak dilin düzenlenişine bağlı değildir. Anlamın belirlenmesinde ifadelerin ve canlı ortamın kendisi önemli bir yere sahiptir. Sözlü kültürde insan, doğası gereği daha serbesttir. Atasözlerinin, bilmecelerin ve tekerlemelerin kökeninde bu sözlü gelenek vardır. Aktarımın sözle yapılması kısa ve anlamlı kalıp ifadelerin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Ayrıca sözlü kültürde söze odaklanmak esastır. Söz zihinde saklandığından söyleneni tekrar etmek gerekmektedir. Osmanlı toplumunda sözlü kültür bu özellikleriyle şekillenmiştir. Sözlü kültürle ilgili;
I. İstekler kısa ve öz olarak anlatılmaya çalışılmıştır.
II. Tekrar edilerek birikimin canlı tutulması sağlanmıştır.
III. Bilgi sözle dile getirilerek yaşatılmıştır.
gibi yargılardan hangilerine ulaşılabilir?
Osmanlı Devleti; çeşitli etnik ve dinî kökenden tebaanın ticari, sosyal, kültürel ve bilimsel etkinliklerini sürdürdüğü bir devlettir. Bu durum aşağıdakilerden hangisinin oluşumuna zemin hazırlamıştır?
• Fatih, saray kütüphaneleri dışında ülkenin çeşitli şehirlerinde yaptırılan külliye, cami, medreselerde çok sayıda kütüphane kurmuştur. • Yavuz Sultan Selim; Urfa, Kahire, İskenderiye, Halep, Kudüs, Şam’daki kültür ve sanat eserlerini İstanbul’a getirtmiştir. Buna bilgilere göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
- Türkçenin büyük bir devlet dili olmasına zemin hazırlamıştır. - Birçok eserin yapılmasına öncülük ettiği için “Ebü’l-Hayrat” diye anılmıştır. - Danişmendnâme ve Kâbusnâme adlı eserleri Türkçeye tercüme ettirmiştir. Yukarıda bazı özellikleri verilen Osmanlı padişahı aşağıdakilerden hangisidir?