Page 40 - BATI MÜZİĞİ TEORİ VE UYGULAMASI 11

2.2. OTANTİK KADANS

2.2.1. Verilen konumda otantik kadans oluşturma

Tonalitenin I ve V. derece akorlarının birbirine bağlanışıyla oluşan ve plagal kadansa göre daha kesin bitiş
(kalış) etkisi veren kadansa otantik kadans denir. Otantik kadansta yani tonik-dominant-tonik (I-V-I ya da T-D-T)
bağlanışında da bir ortak ses vardır. Tonik akorun beşlisi, dominant akorun temel sesiyle aynıdır.

Do majör
w
w
& w ortak ses w
w
w
I(T) V(D)

Otantik kadansta akorların çevrimlerinden yararlanarak ortak sesler sabitlenir ve diğerleri en yakın sese
hareket ettirilir.

Do majör
w
w
w
w
w
w
w
w
w
& c w w w w w w w w w
w
w
w
w
w
w
w
w
w
I V6 I I 6 V 6 4 I 6 I 6 4 V I 6 4
Minör tonalitelerdeki otantik kadans, majör tonalitelerdeki gibidir. Ancak minör tonalitelerde öncelikle armonik
minör dizi esas alınması gerektiğinden dizinin yedinci derecesi yarım ses tizleştirilir. Tizleştirilen bu ses aynı
zamanda dominant akorun üçlüsüdür. Bu nedenle doğal minör dizide minör olan V. derece akoru, armonik dizi
esas alındığında majör olur. Böylece dominant akorunda daha güçlü bir yürüyücü etki oluşur.
Örnekteki otantik kadansları piyanoda çalınız ve yürüyücü etkilerini kıyaslayınız.
La minör
(Doğal) (Armonik)
w
w
w
w #
& w w w w
w
w
w
w
V(D) I (T) V(D) I (T)
Minör tonalitelerde dominant akorun üçlüsünün tizleştirilmesiyle akorda oluşan bu değişim şifreye
yansıtılmalıdır.
La minör
w
& w ortak ses w
w #
w
w
I (T) V# (D#)
La minör
w w w w w
w
w
w #
w #
& c w w w w w # w w w w w
w
w
w
w
w
w
w
w
I V6 I I 6 V #6 4 I 6 I 6 4 V# I 6 4
Birinci çevrim İkinci çevrim konumundaki Temel konumdaki
5
konumundaki dominant dominant akorun en altındaki ses ile dominant akorunda olan şifre
3
akorun tizleştirilmiş olan üçlüsü tizleştirilen ses arasında 6’lı aralık oldu- tercihen yazılmayabileceğinden üçlüyü
en altta olduğu için şifreye ğundan değiştirici işaret bu rakamın işaret eden değişticinin yazılması
yansıtılmaz. yanına konur. yeterlidir.
Do minör
b w w w w w
w
w
& b b c w w w w w n w w w w n w w
w
w
w
w
w
w
w
w
w n
I V6 I I 6 V § 6 4 I 6 I 6 4 V§ I 6 4
39