Page 130 - Konu Özetleri AYT Biyoloji

BIYOLOJI

KONU EMBRİYONİK GELİŞİM SÜRECİ
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

EMBRİYONİK GELİŞİM SÜRECİ

Embriyonik gelişim zigot oluşumu ile başlayıp büyüme ve gelişmeyle
devam eden yeni bireyin oluşması sürecidir.
Büyüme, mitoz ile hücre sayısındaki artıştır. Gelişme, doku ve organ-
ların oluşması ve olgunlaşması sürecinde geçirdiği değişikliklerdir.

Yumurta kanalında döllenen embriyonun rahimde gelişim süreci devam
eder. İnsanlarda toplam gebelik süresi 38-40 haftadır. Döllenme sonucu
oluşan zigot, önce embriyo; farklılaşmanın ileri evrelerinde fetüs adını
alır.
Embriyonik Gelişim
• Embriyonik gelişim sırasıyla segmentasyon, gastrulasyon ve organogenez evrelerinden oluşur.
Hücre bölünmeleri
Blastomer

Zigot

Sperm ve
yumurta
çekirdeklerinin
kaynaşması Blastosöl

Döllenme

Yumurta

Embriyonik gelişim
Segmentasyon
• Segmentasyon, zigotun arka arkaya mitoz geçirmesiyle bir hücre kitlesine dönüştüğü evredir. Yumurta kanalında başlar
ve yaklaşık üç gün sürer. Bölünme sonucunda oluşan hücrelerin her birine blastomer adı verilir Hücreler bölünmeye
devam ederek yumurta kanalının sil hareketi ve kas kasılmaları ile rahme doğru ilerler.
• Hücre büyümesi gerçekleşmediği için her bölünmeden sonra zigot gittikçe küçülen hücrelere bölünür. Bu nedenle
hücre sayısı artmasına rağmen toplam hacim, zigot ile aynıdır. Hücrelerin DNA’sındaki genlerin tamamı aktiftir.
• Blastomerler, bölünmeye devam ederek çok sayıda hücre oluşmasını sağlar. Oluşan bu hücreler, aynı büyüklükte ve
kalıtsal yapıdaki dut görünümlü hücre topluluğu olan morulayı oluşturur. Zona pellusida ile örtülü olan morula, boyut
olarak zigotla aynı büyüklüktedir.
• Bir süre sonra moruladaki hücreler kenarlara doğru göç eder ve içi boş top şeklindeki hücre topluluğu blastula olu şur.
Blastula içindeki sıvı dolu boşluk blastula boşluğu (blastosöl) adını alır. Blastula evresindeki hücre kitlesine blastosist
denir. Blastosist hâlindeki embriyo, rahme ulaşır ve döl yatağına tutunmaya başlar.
130 MEBİ KONU ÖZETLERİ BİYOLOJİ - AYT