Page 194 - Konu Özetleri AYT Biyoloji

BIYOLOJI

KONU FERMANTASYON
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

FERMANTASYON
Fermantasyonun Genel Özellikleri ve Önemi

• Şekerlerin ya da diğer organik yakıtların oksijen kullanmaksızın kısmen yıkıldığı katabolik sürece fermantasyon denir.

• Fermantasyon ve anaerobik solunum, hücrelerin oksijen kullanmaksızın ATP üretmesini sağlar. Bu ikisi arasındaki
fark, anaerobik solunumda bir elektron taşıma zinciri kullanıldığı hâlde fermantasyonda kullanılmamasıdır.

• Fermantasyon, hücrelerin sitoplazmasında gerçekleşir.

• Organik monomerler tamamen parçalanmadığı için enerji verimi diğer oksijenli ve oksijensiz solunuma göre çok daha
düşüktür.

• Sadece substrat düzeyinde fosforilasyon ile ATP sentezi gerçekleşir.

• Fermantasyon olayları glikoliz tepkimeleri ile başlar. Ancak glikolizden sonraki basamaklarda kullanılan enzimler, canlı
türüne göre farklılık gösterdiğinden piruvat farklı organik yapılı maddelere dönüşür.

Canlılarda gerçekleşen en önemli fermantasyon çeşitleri etil alkol ve laktik asit fermantasyonudur.

Etil Alkol Fermantasyonu

• Etil alkol fermantasyonu bazı bakterilerde, bira mayası gibi maya hücrelerinde ve bazı bitki tohumlarında görülür.
Glikoliz sonucu oluşan piruvatin enzim denetiminde iki karbonlu etil alkole dönüştürülmesi olayına etil alkol ferman-
tasyonu denir.

• Etil alkol fermantasyonunda glikoliz olayından sonra ilk önce üç karbonlu piruvattan bir molekül CO ayrılması ile iki
2
karbonlu asetaldehit oluşur. Oluşan asetaldehit etil alkol fermantasyonuna özgü bir moleküldür. Daha sonra asetalde-
+
hit, glikolizde oluşan 2 NADH + 2H dan kopan hidrojenleri alarak iki molekül etil alkole dönüşür. Bu sayede serbest
+
kalan NAD molekülleri, tekrar glikoliz reaksiyonlarına katılabilir. Böylece glikoliz reaksiyonların devamlılığı sağlanır.

• Hamurun mayalanması etil alkol fermantasyonuna örnektir. Hamurun kabarması, oluşan CO sayesinde gerçekleşir
2
ve ortamdaki gaz basıncı artar.

Glikoz 2 Etil alkol + 2 CO + 2 ATP
2

• Etil alkol fermantasyonu yapan canlılar için son ürün evresinde açığa çıkan etil alkol, belirli bir değerin üzerinde zehir
etkisi gösterir ve fermantasyon durur.

194 MEBİ KONU ÖZETLERİ BİYOLOJİ - AYT