Page 21 - Konu Özetleri AYT Fizik

FİZİK

KONU KUVVET VE HAREKET
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

NEWTON’IN HAREKET YASALARI (NET KUVVETİN HESAPLANMASI)

Net Kuvvet (F¶ )
net
Net kuvvet, cisimler üzerine etki eden kuvvetlerin yapacağı etkiyi tek başına yapabilen kuvvete denir. Net kuvvetin bilinme-
si ile durgun bir cismin harekete geçip geçemeyeceği, hareketli bir cismin hareketini nasıl devam ettireceği de bilinmiş olur.
Net kuvveti bulmak için serbest cisim diyagramlarından yararlanılır. Serbest cisim diyagramında göstereceğimiz (net kuv-
veti oluşturan) kuvvetler çoğunlukla,
• Ağırlık,
• Sürtünme kuvveti,
• İp gerilmesi,
• Etki-tepki kuvveti
• Dış bir uygulama kuvveti (F) olacaktır.
Cisimler üzerindeki kuvvetler ve cisimlerin hareket türleri için Newton’ın hareket yasaları dikkate alınarak yorumlar yapı-
lacaktır.

Newton’ın Hareket Yasaları
Bir cisim ya da sistem üzerinde net kuvvet sıfır ise o cisim ya da sistem ya durur ya
I. Eylemsizlik ilkesi
da ilk hızı varsa sabit süratle hareket eder.
Bir cisim ya da bir sistem üzerinde net kuvvet varsa o cisim ya da sistem ivmeli
II. Dinamiğin Temel Prensibi
hareket yapar.
Bir cisimden diğer bir cisme etki olursa bu etkiye karşılık zıt yönde ve eşit şiddette
III. Etki-Tepki İlkesi
bir tepki kuvveti oluşur.

Yatay Sürtünmesiz Düzlemdeki Cisim için Serbest Cisim Diyagramı ve Net Kuvvet Hesabı
a) Yatay zemine serbest bırakılan cisim b) Yatay zeminde sabit hızla ilerleyen cisim

(Zemin tepki kuvveti) (Zemin tepki kuvveti)
v¶
(İlk hız) = 0 (İlk hız) v¶ 0 0
0 0 0
m m
( net ) = 0 ( net ) = 0

(Ağırlık) (Ağırlık)

Sürtünmesiz yatay düzleme bırakılan ya da yatay olarak sabit hızla ilerleyen m kütleli cisim üzerinde dünyanın cisme
uyguladığı yerçekimi (Ağırlık) G¶, ve zeminden yukarı doğru normal doğrultusundaki kuvvet (zemin tepkisi) N¶, olmak üzere
iki kuvvet bulunur.
Bu iki kuvvetin büyüklüğü aynı olduğu için bileşke kuvvet (F¶ ) sıfır olur.
net
Serbest cisim diyagramı Net kuvvet

m m

FİZİK - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 21