Page 67 - Konu Özetleri AYT Fizik
P. 67

ENERJI KORUNUMU



               DIKKAT

         Sürtünme kuvvetleri nedeniyle ısıya dönüşen bir enerji yoksa sadece yerçekim kuvveti etkisindeki bütün atış hareketle-
         rinde mekanik enerji korunumludur, değişmez.

                                                                    T

                              Çocuk
                                                                  T
                                                                    h


                                   K                L
                                            x
          Çocuk m kütleli arabayı sürtünmesiz ortamda F kuvveti ile x kadar iterken bir iş yapar. Bu iş arabaya kinetik enerji ola-
          rak aktarılır. Araba kazandığı bu kinetik enerji ile çembersel yolun tepe noktasına v¶  hızıyla ulaşırsa bu olayın iş-enerji
                                                                           T
          dönüşümü;
                        1             1
           W =  F x⋅=  E =  m (v )⋅  2  =  mgh +  m (v )⋅  2
           
                     K
                                            T
                        2    L   
                                      2
                        
           Kerem’in
           yaptığı iş   Arabanın    Arabanın
                       L’deki kine- T’deki mekanik
                       tik enerjisi  enerjisi
          şeklinde yazılabilir.
        SARMAL YAYLARDA ENERJI DÖNÜŞÜMÜ
             k        m                        Şekil I’deki sarmal yayın sıkışmasını sağlayan F kuvveti kaldırılınca yay
                                               kendisinde depolanmış potansiyel enerjiyi önündeki m kütleli cismi hız-
                                               landırarak kinetik enerji kazanmasını sağlar.
                                 O

                       Şekil I                 Sürtünme kuvvetlerinin ihmal edildiği sistemde bu enerji dönüşümü ola-
                                               rak;
                                 v                 1         1
                                                                 2
                                                      2
                  k          m                 E =  2 kx =  E =  2 mv    şeklinde  yazılabilir.
                                                P
                                                          K
                                O
                       Şekil II


               DIKKAT
         Yayı sıkıştıran kuvvet 2F yapılırsa yayın sıkışma miktarı 2x olurken yayda depolanan potansiyel enerji ve cisme aktarı-
         lan kinetik enerji dört katına çıkar.



           K       K    P        R
                                           G ağırlığı serbest K yayına asıldığında yay x kadar uzayıp denge oluştuğun-
                                           da cismin G • x kadar potansiyel enerjisi azalırken, yayda E kadar esneklik
                x
                                 L         potansiyel enerjisi depolanmaktadır.
                            G

                     G
                                    G


        FIZIK - AYT                                                                MEBİ KONU ÖZETLERİ       67
   62   63   64   65   66   67   68   69   70   71   72