Page 45 - Konu Özetleri AYT Kimya

ÇÖZÜCÜ - ÇÖZÜNEN ETKİLEŞİMLERİ

SOY GAZ (İNDÜKLENMİŞ DİPOL)
• He, Ne, Ar...
Etkileşim
Çözünen Çözen Açıklama DİKKAT
Türü
• Çözünme olayında,
HCl H O Dipol – dipol Çözünür.
2
1. Çözücü taneciklerin birbirinden ayrılması enerji
KCl H O İyon – dipol Çözünür.
2 gerektiren bir işlemdir (¢H > 0, endotermik
1
Çok zayıf bir tepkime).
İyon –
NaCl CCl indüklenmiş etkileşimdir 2. Çözünen taneciklerin birbirinden ayrılması enerji
4 “çözünmez” kabul
dipol gerektiren bir işlemdir (¢H > 0, endotermik
2
edilir.
tepkime).
Zayıf bir
3. Serbest hâldeki çözücü ve çözünen tanecikleri
etkileşimdir. Az
İndüklenmiş birbirini çekerek düzenli bir yapı oluşturur. Bu olay
O H O da olsa çözünür.
2 2 dipol – dipol sonucu bağ oluşumu söz konusudur ve dışarıya
Sudaki hayatın
enerji veren bir olaydır (¢H < 0, ekzotermik
kaynağıdır. 3
tepkime).
İndüklenmiş Çekim kuvvetleri
dipol – 4. Çözünme olayının ekzotermik veya endotermik
I CCl birbirine yakındır. oluşu, üç aşamadaki enerji değişiminin toplamına
2 4 indüklenmiş
dipol (London) Çözünür. bağlıdır. Toplam enerji pozitif ise çözünme
endotermik, negatif ise ekzotermiktir. Bu olay
Hidrojen bağı, dipol aşağıdaki şekilde özetlenebilir:
NH H O Hidrojen bağı dipolden daha
3 2 ¢H = ¢H + ¢H + ¢H
etkindir. Çözünür. çözelti 1 2 3
H O
Na + 2
Cl

Su
(H O)
2
Tuz (NaCl)
NaCl

• Çözünme Olgusu
Çözünme olayı için genel kural: Benzer benzeri çözer
ilkesidir yani polar çözücüler polar maddeleri apolar
çözücüler ise apolar maddeleri çözer. Bu durum, Basamak 1 Basamak 2
moleküller arası etkileşimlerle açıklanabilir: Isı alarak Isı alarak
gerçekleşir gerçekleşir
1. İyonik maddeler polar çözücülerde iyi çözünür. Çözücü Çözünen
Basamak 3 Gerçekleşirken
2. Hidrojen bağı taşıyan bir bileşik, polar olduğu için ısı verir
polar maddeleri çözer ancak hidrojen bağı taşıyan
bileşikleri daha iyi çözer.
• En çok kullanılan çözelti türleri; sıvı içinde çözünmüş
katı, sıvı veya gaz çözeltileridir. Çözücüsü su olan
çözeltilere sulu çözeltiler denmektedir. Çözelti
• Çözücü ve çözünenin birbiri içinde homojen olarak
karışması ile çözünme olayı gerçekleşir.

KİMYA - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 45