Page 91 - Konu Özetleri AYT Mantık

NİCELEME MANTIĞI - TEMEL KURALLAR - DENETLEMELER

Tikel Niceleyicinin Değilleme Kuralı: ~ƎxFx ≡ Ɐx~Fx biçiminde ifade edilir. Değillenmiş tikel niceleme önermesi yerine
eş değeri olan tümel niceleme önermesi yazılır.

~ƎxFx ≡ Ɐx~Fx

Örnek:
Bazı insanların çirkin olduğu doğru değildir. ~ Ǝx Fx
~Ǝx Fx ≡ Ɐx~Fx
Hiçbir insan çirkin değildir. Ɐx~Fx

B. Özelleme Kuralları
Özelleme kuralları da tümel ve tikel olmak üzere ikiye ayrılır.

Tümel Özelleme Kuralı (ⱯxFx): Çözümleyici çizelgede işlem yapılırken ⱯxFx gibi bir tümel önermenin özellemesini yap-
mak için aynı yol üzerinde daha önce geçmiş bir ad sembolü (a, b, c gibi) varsa x bilinmeyeni yerine o ad sembolü yazılır.
Eğer daha önce geçmiş bir ad sembolü yoksa herhangi bir ad sembolü kullanılır. Çözüm yapılan yol üzerinde birden fazla
ad sembolü geçiyorsa bu ad sembollerinin her biri ile tümel niceleme önermesinin ayrı ayrı özellemesi yapılır. Tümel özel-
leme yapılırken tümel niceleyici (Ɐ) kalkar, sadece yüklem sembolü kalır.
Örnek:
ⱯxFx, Fb Gb
1. ⱯxFx (öncül)
Fb (öncül)
~ Gb (~sonuç)
Fb (1)

Tikel Özelleme Kuralı (ƎxFx): Çözümleyici çizelgede işlem yapılırken ƎxFx gibi bir tikel önermenin özellemesini yapmak
için aynı yol üzerinde daha önce geçmiş bir ad sembolü (a, b, c gibi) varsa x bilinmeyeni yerine o ad sembolünden farklı
bir ad sembolü kullanılır. Eğer daha önce geçmiş bir ad sembolü yoksa herhangi bir ad sembolü kullanılır. Tikel özelleme
yapılırken tikel niceleyici (Ǝ) kalkar, sadece yüklem sembolü kalır.
Örnek:
ƎxFx, Gb Ga
1. ƎxFx (Öncül)
Gb (Öncül)
~ Ga (~Sonuç)
Fc (1)

Niceleme mantığında çözümleyici çizelge ile denetleme yapılırken aşağıdaki sıra izlenir:
1. Tümel niceleyici değilleme kuralı
2. Tikel niceleyici değilleme kuralı

3. Alt alta yazma kuralı
4. Tikel özelleme kuralı
5. Çatal açma kuralı
6. Tümel özelleme kuralı

MANTIK - AYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 91