Page 20 - Konu Özetleri AYT Türk Dili ve Edebiyatı

TÜRK D
TÜRK DILI VE EDEBIYATIILI VE EDEBIYATI

KONU EDEBÎ SANATLAR
ÖZETİ
AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT AYT

EDEBÎ SANAT (SÖZ SANATI)
Edebiyatta anlatımı zenginleştirmek, renklendirmek ve daha çarpıcı bir duruma getirmek için temelde ben-
zetme esasına dayalı, söz ve anlama bağlı anlatım inceliği ve özelliğine edebî sanat denir.
Edebî sanatların temelinde imge ve çağrışım vardır.
Bir varlığı, kavramı, durumu daha canlı ve daha duygulu anlatmak için onu başka varlık, kavram veya du-
rumların çizgileri ve şekilleri içinde tasarlamaya imge denir.
Başlangıçta bir şaire özgü olan imge, zamanla başka şairler tarafından da kullanılarak kalıplaşırsa mazmun
olur.
TEŞBİH (BENZETME)
Aralarında benzerlik ilgisi kurulan varlık veya kavramlardan nitelikçe zayıf olanın, kuvvetli olana benzetile-
rek anlatılmasıdır.

ASIL ÖĞELER YARDIMCI ÖĞELER

BENZETME BENZETME
YÖNÜ EDATI
BENZEYEN BENZETİLEN
Benzeyen ve Benzetme
Özellikçe zayıf Özellikçe üstün
benzetilen ilgisi kuran gibi,
ve güçsüz olan ve güçlü olan
arasındaki ortak kadar, sanki vb.
özellik kelimeler

Senin yanındayken, avuçlarımda
Suda sabun gibi eriyor zaman
benzeyen: zaman benzetme yönü: eriyor
benzetilen: sabun benzetme edatı: gibi

Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik!
benzeyen: ordu benzetme yönü:
benzetilen: dev benzetme edatı: gibi

Yollar bir yumaktır, uzun dolaşık
benzeyen: yol benzetme yönü: uzun, dolaşık
benzetilen: yumak benzetme edatı:

Teşbihibeliğ (Yalın Teşbih / Güzel Benzetme)
Teşbihin asıl ögeleriyle (benzeyen, benzetilen) yapılan türüdür.

Nedendir de kömür gözlüm nedendir benzeyen: göz
Şu geceki benim uyumadığım benzetilen: kömür

Şu geceki benim uyumadığım benzeyen: merhamet
Merhamet saçlarını ıslatan sessiz bir yağmurdu benzetilen: saçlarını ıslatan
Bulutlar geldi altında durduk sessiz bir yağmur

20 MEBİ KONU ÖZETLERİ TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI - AYT