Page 49 - Konu Özetleri TYT Fizik

ENERJİ ÇEŞİTLERİ VE MEKANİK ENERJİ

Esneklik Potansiyel Enerjisi (E )
yay
Bir kuvvet uygulandığında şekli değişebilen ve uygulanan kuvvet ortadan kalktığında tekrar eski haline dönebilen madde-
lere esnek maddeler denir.

Plaj topu, yay ve sünger esnek maddelerdir.
Esnek sistemler gerildiğinde ya da sıkıştırıldığında potansiyel enerji kazanır. Cisimlerin bulundukları durumdan dolayı
sahip oldukları bu enerjiye esneklik potansiyel enerjisi denir.
Bir kuvvet etkisiyle sıkıştırılmış veya uzatılmış bir yayın depoladığı enerjiye yayın esneklik potansiyel enerjisi denir.
Yaylarda esneklik sınırı yayın esneklik katsayısı (k) ile belirlenir. k yay sabitinin birimi SI’da N/ m’dir.

k

Yay bir kuvvetin etkisi ile denge noktasından uzaklaştırıldığında,
tekrar eski konumuna dönme eğilimi gösterir.
O
Denge noktası
k yay

Esnek cisimlerin eski durum ya da konumlarına geri dönmesini
sağlayan kuvvet, geri çağırıcı kuvvet (F¶ yay ) olarak tanımlanır. Bu
x kuvvetin yönü daima denge noktasına doğrudur. Büyüklüğü esnek
cisimdeki gerilme ya da sıkışma miktarı ve esneklik katsayısı k ile
k yay
doğru orantılıdır.

x

Yayın esneklik katsayısı k, yayın denge noktasına olan uzaklığı x olmak üzere, yayda depolanan esneklik potansiyel
enerjisi,

1 2
E k x= ⋅⋅
yay 2
bağıntısıyla bulunur.

FİZİK - TYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 49