Page 83 - Konu Özetleri TYT Fizik

GENLEŞME

KATI MADDELERDE GENLEŞME
1. Boyca Genleşme:
Maddenin kalınlığı uzunluğuna göre çok küçük olan maddelerde, genleşme genellikle boyca olarak dikkate alınır ve ka-
lınlığındaki genleşme ihmal edilebilir düzeydedir.

L 0 L
• ¢L, genleşen maddenin uzunluğundaki değişim
(birim: metre, m).
• L , başlangıç uzunluğu (birim: metre, m).
0
−1
−1
• λ, genleşme katsayısı (birim: °C veya K )
• ¢T, sıcaklık değişimi (birim: °C veya K)

L
¢L = L � L
0
ΔL
Kalınlığı ihmal edilen bir tel ısıtıldığında boyunda meydana gelen değişim,
metalin ilk boyu (L ), sıcaklığında meydana gelen değişim (¢T) ve metalin
0
L 0 genleşme katsayısı (λ) ile doğru orantılıdır.

ΔT

X X

ISITILIRSA

Y Y

Kalınlığı ihmal edilen aynı boydaki X ve Y metal telleri, aynı sıcaklık değişimlerine maruz bırakılarak ısıtıldığında, X
telinin daha fazla boyca genleştiği gözlemlenir. Bu durumun sebebi, X telinin genleşme katsayısının (λ ) Y telinin gen-
X
leşme katsayısından) (λ ) büyük olmasından kaynaklanmaktadır. (λ > λ )
Y X Y
X X

SOĞUTULURSA

Y Y

Aynı boydaki X ve Y metal telleri, aynı sıcaklık değişimlerine maruz bırakılarak soğutulduğunda, X telinin daha fazla
boyca kısaldığı gözlemlenir.

Farklı genleşme katsayılarına sahip iki metal birbirine perçinlenip ısıtıldığında veya soğutulduğunda bükülme olur. Bu olay
metallerin sıcaklık değişimine karşı farklı oranlarda genleşip daralmasıyla ilgilidir.

λ > λ
K L

FİZİK - TYT MEBİ KONU ÖZETLERİ 83