Page 110 - Konu Özetleri TYT Türkçe

FİİLDE ÇATI

DİKKAT

Bazı fiiller cümlede yeni anlamlar kazanarak hem geçişli hem geçişsiz olarak kullanılabilir. Cümleyi bütün
okuyarak geçişli olup olmadığı tespit edilir.
• Sabahları sahilde uzun uzun gezerim. (geçişsiz)
• Geçen hafta Ihlara Vadisi’ni gezdik. (geçişli)

3. Oldurgan Fiil
Geçişsiz fiillerin “-r,-t,-tır” eklerinden uygun olanı getirilerek geçişli yapılmasına oldurgan fiil denir.

Fiil Oldurgan Eki Geçişsiz Fiil Oldurgan Fiil

bit- -ir onu bitti onu bitirdi
ağla- -t onu ağladı onu ağlattı
gül- -dür onu güldü onu güldürdü

4. Ettirgen Fiil
¡ Geçişli fiillere “-r,-t,-tır” eklerinden uygun olanı getirilerek geçişlilik durumunun artırılmasına ettirgen fiil denir.
¡ Ettirgen fiillerin yüklem olduğu cümlelerde özne işi yapmaz, başkasına yaptırır.

Fiil Ettirgen Eki Geçişli Fiil Ettirgen Fiil
iç- -ir onu iç onu içir
oku- -t onu oku onu okut

al- -dır onu al onu aldır

NOT

Geçişli bir fiilin birden fazla çatı eki almasıyla oluşan fiile “ettirgenlik derecesi artmış fiil” veya “katmerli ettirgen fiil”
denir.
• Bahçedeki her kediyi sevdi. ( geçişli)
• Bahçedeki her kediyi sevdirdi. (ettirgen)
• Bahçedeki her kediyi sevdirtdi. (katmerli ettirgen)

110 TÜRKÇE - TYT