Page 10 - Biyoloji - 10 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü BİYOLOJİ 10 4

1.ÜNİTE > Hücre Bölünmeleri Kazanım 10.1.1.2. Mitozu açıklar.
Genel Beceriler: Eleştirel Düşünme Becerisi, Bilim, Mühendislik ve Alan Becerileri: Çıkarım Yapma Becerisi
Matematik Okuryazarlığı Becerileri

Etkinlik İsmi HÜCRE BÖLÜNMESİNİN HIZI HESAPLANABİLİR 25 dk
Amaçları Mitoz hızı yardımıyla hücre döngüsünü analiz edebilmek. Bireysel

Büyüme, gelişme ve onarım gibi olaylar sırasında mitoz hızı artabilir. Mitotik aktivite, hücrelerin bölün-
me hızının ölçüsüdür. Bir başka ifadeyle bölünme durumundaki hücre sayısının toplam hücre sayısına
oranıdır. Mitotik aktivite şöyle hesaplanır:

Mitotik aktivite(MA) = n / N × 100
Yani (Profaz+Metafaz+Anafaz+Telofaz)/Toplam Hücre
n=mitoz aşamasındaki hücre sayısı
N= Toplam hücre sayısını gösterir.
Bitki kök ucu meristematik bölgesi aktif olarak büyüyen bölgedir ve bu nedenle mitoz aktivitesi yük-
sektir. Fermantasyon yapan maya mantarlarında besinin fazla olduğu durumlarda da mitoz aktivitesi
yüksektir.
Canlılar çevresel koşulların değişmesiyle mitoz aktivitelerini değiştirir. Mitoz aktivitesi, çevresel pa-
rametreler değiştirildiğinde hücre bölünmesindeki farklılıkları ölçmek için veya kanser hücrelerinin
kemoterapiye verdiği yanıtı tahmin etmek için bir tanı aracı olarak kullanılır.

Yönerge Aşağıdaki metni okuyarak soruları cevaplayınız.
Maya mantarının gelişiminde çevresel koşulların etkisini araştırmak amacıyla bir deney kurgulanmış-
tır. Maya mantarı normal bir besin ortamında ve bir mantar öldürücü olan chlorothalonil içeren besin
ortamında gelişmeye bırakılmıştır. Mikroskop altında hücre döngüsü evrelerindeki hücre sayıları tespit
edilmiş ve tablodaki veriler elde edilmiştir.

Evrelerdeki Hücre Sayıları
Hücre Döngüsü Evreleri
Normal Besin Ortamı Chlorothalonil İçeren Ortam
İnterfaz 180 187
Profaz 9 5
Metafaz 7 6
Anafaz 2 1
Telofaz 2 1
Toplam 200 200

1. Maya mantarının normal ve chlorothalonil içeren besin ortamlarındaki mitoz aktivitesi nedir?

2. Bu deneydeki bağımsız değişken nedir? Bu değişken maya mantarının mitoz aktivitesini ne yönde
etkilemiştir? Cevabınızı gerekçesiyle açıklayınız.

9