Page 130 - COĞRAFYA 10. SINIF BECERİ TEMELLİ ETKİNLİK KİTABI
P. 130
Ortaöğretim Genel Müdürlüğü COĞRAFYA 10
CEVAP ANAHTARLARI
Etkinlik No.: 32 Etkinlik No.: 34
Yönerge Yönerge
1. Danimarka’da doğum oranları düşük, ortalama yaşam süresi 1. Tarımı keşfetmeden önce avcılık ve toplayıcılık ile geçinen in-
uzun olduğu için nüfus yaşlanmaktadır. Yaşlanan nüfus; emek- sanoğlunun tarım ile birlikte beslenme şartlarının iyileşmesi ile
lilik ve sağlık sistemine ayrılan bütçenin artmasına, nüfusun ömrü uzamıştır. Tarımla birlikte yerleşik hayata geçilmesi de bu
dinamizmini kaybetmesine, iş gücü ihtiyacının artmasına ve süreci olumlu yönde desteklemiş ve dünya nüfusunun artış ora-
ülkenin dışarıdan göç yoluyla iş gücü almak zorunda kalmasına nını çok yükseltmiştir.
neden olmaktadır.
2. Zimbabve’de doğum oranlarının yüksek olması çocuk ve genç 2. Sanayi İnkılabı ile birlikte tüm dünyada sadece sanayi alanında
nüfusun oranını artırır. Zimbabve’de yöneticiler çocuk sağlığı, değil birçok konuda yenilikler ve buluşlar yapılmıştır. Bu yeni-
aşılanma ve eğitim konusunda önlemler almak ve yatırımlar liklerin insan hayatına adapte edilmesi ile birlikte insan ömrü
yapmak zorundadır. Yine bu gençlerin ileride istihdam edile- uzamaya başlamış, çocuk ve yaşlı ölümleri azalmış ve dünya nü-
bilmesi de devlet yöneticilerinin almak zorunda oldukları ön- fusundaki artışın oranı yükselmiştir. İnsan sayısı az iken artış çok
lemlerdendir. dikkat çekmemiş fakat nüfus 1 milyarın üstüne çıktığında artış
3. Nüfusa ait doğum ve ölüm oranları, ortalama insan ömrü gibi oranı çok daha dikkat çekici olmuştur. Bu da nüfusun iki katına
veriler bize ülkenin gelişmişliği hakkında bir fikir verebilir. Bu çıkması için geçen süreyi kısaltmıştır.
verilerden yola çıkarak Danimarka’nın kentleşme ve okuryazar
oranının,diğer gelişmiş ülkelerde olduğu gibi yüksek olduğunu 3. Salgınlar ve savaşlar, dünya nüfusunun artış oranlarını etkileyen
söyleyebiliriz. bir süreçtir. Bu dönemlerde yaşanan toplu ölümler ve özellikle
savaşlarda erkek nüfusun savaş hâlinde olması artış oranını da
4. Bebek ölüm oranları, gelişmekte olan ancak sağlık yatırımları düşüreceğinden nüfus bu dönemlerde daha az artar veya dura-
yetersiz ülkelerde daha fazladır. Nüfusa ait diğer göstergelerden ğanlaşır.
yola çıkarak Zimbabve’de bebek ölüm oranlarının yüksek oldu-
ğunu söyleyebiliriz.
4. Nüfus artış oranları düşen ve nüfusu hızla yaşlanan ülkelerde sal-
5. Özellikle gelişmiş bir ülke kategorisinde olan Danimarka’da gın hastalıkların verdiği zarar daha yüksektir. Avrupa ülkelerinin
ölüm oranlarının daha yüksek olduğunu görüyoruz. Danimar- de birçoğu bu nüfus özelliklerini gösterdikleri için salgın ile mü-
ka’da ölüm oranlarının yüksek olmasının sebebi, yaşlı nüfusun cadelede de sıkıntılar yaşamaktadır.
oranının yüksek olmasından kaynaklanmaktadır. Zimbabve’de
ölüm oranlarının yüksek olmasında ise ortalama yaşam süresi-
nin kısa olması ve bebek ölüm oranlarının yüksek olması etkili 5. Dünya nüfusu özellikle kuzey yarımkürede orta kuşakta toplan-
olmuştur. mıştır. Gerek fiziki şartlar gerekse ekonomik sebeplerle artan
nüfus bazı şehirlerin nüfus oranlarını çok yükseltmiştir. Kalaba-
lık insanların bir arada yaşaması ve temel ihtiyaçlarını gidermek
Etkinlik No.: 33 zorunda olduklarından iletişimi koparamamaları salgının önüne
geçilmesini güçleştiren en önemli sebeplerdendir.
Yönerge
1. Ekonomik büyümenin temelinde ülkelerin doğal kaynakları- 6. Nüfus artış oranları düşen ve nüfusu hızla yaşlanan ülkelerde sal-
nı teknolojik verilerden faydalanarak daha aktif kullanması gın hastalıkların verdiği zarar daha yüksektir. Avrupa ülkelerinin
yatar. Bu da eğitilmiş nüfusun oranının artırılması ile olur. de bir çoğu bu nüfus özelliklerini gösterdikleri için salgın ile mü-
Meksika, bulunduğu konum sayesinde sahip olduğu zengin cadelede sıkıntılar yaşamaktadırlar.
doğal kaynaklarını eğitimlerine önem vererek yetiştirdiği ni-
telikli ve sayıca çok nüfusu ile aktif şekilde kullanabilir.
2. Ekonomik kalkınma için doğal kaynakların teknolojik ve-
rilerle daha aktif kullanılması önemlidir. Yeni Zelanda, nü- Etkinlik No.:35
fusunun eğitimi için bütçesinden eğitime daha fazla yatırım
yaparak nüfusunun eğitim düzeyini ve kalitesini artırmış ve Yönerge
bu da ekonomisini olumlu etkilemiştir. 1. Nüfusun yaşlanması ve azalması bu ülkelerin karşılaşacağı en
önemli sorunlardandır. Yaşlanan nüfus dinamizmini kaybeder
3. Kişi başına düşen gelir oranı yüksek olan ve tablodaki veri- ve bu da üretimin azalmasına sebep olabilir. Demografik dö-
lerde eğitim konusunda olumlu parametrelere sahip Yeni nüşüm yaşayan ülkelerde nüfus yaşlanır. Yaşlı nüfusun sağlık
Zelanda’nın teknolojiyi hayata daha çok adapte ettiğini söy- giderleri fazla olacağından sağlık giderlerine ayrılan bütçe daha
leyebiliriz. fazla olmak zorundadır.
4. Nüfus özelliklerinden birkaç tanesine bakarak ülkenin genel
ekonomik durumu ve diğer nüfus özellikleri hakkında fikir 2. Almanya’da genç nüfusun azalması, ülkede aktif iş gücünün de
yürütebiliriz. Bu tabloya göre Yeni Zelanda’da çalışan nüfu- azalması anlamına geleceğinden üretimin düşmemesi için ülke
sun büyük kısmının hizmet sektöründe çalıştığını, işsizlik nüfusunu artırmaya yönelik önlemler alınabilir. Bunun yanında
oranlarının düşük olduğunu ve kent nüfus oranının kır nüfu- iş gücü ihtiyacını karşılamak için ülkeye göçmen kabul edile-
sundan fazla olduğunu söyleyebiliriz. Meksika için de çalışan bilir fakat bu göçmenlerin kalifiye olmasına dikkat edilmelidir.
nüfusun büyük kısmının tarımda olduğunu, işsizlik oranla-
rının yüksek ve kır nüfus oranının fazla olduğunu söyleyebi-
liriz. Bu konuda daha ayrıntılı bilgi edinmek için https://data. 3. Nüfusun artış hızı düşeceğinden kişi başına düşen milli gelir
worldbank.org adresini ziyaret edebilirsiniz. artar.
129