Page 13 - Bilgisayar Bilimi Kur 1| I. Bölüm

Bu zararlı programlar,
• İşletim sisteminin ya da diğer programların çalışmasına engel olabilir.
• Sistemdeki dosyaları silebilir, değiştirebilir ya da yeni dosyalar ekleyebilir.
• Bilişim sisteminde bulunan verilerin ele geçirilmesine neden olabilir.
• Güvenlik açıkları oluşturabilir.
• Başka bilişim sistemlerine saldırı amacıyla kullanılabilir.
• Bilişim sisteminin, sahibinin izni dışında kullanımına neden olabilir.
• Sistem kaynaklarının izinsiz kullanımına neden olabilir.

Virüsler, bulaştıkları bilgisayar sisteminde çalışarak sisteme ya da programlara zarar vermek amacıy-
la oluşturur. Virüsler bilgisayara e-posta, bellekler, İnternet üzerinden bulaşabilir. Bilgisayarın yavaşla-
ması, programların çalışmaması, dosyaların silinmesi, bozulması ya da yeni dosyaların eklenmesi virüs
belirtisi olabilir.

Bilgisayar Solucanları; kendi kendine çoğalan ve çalışabilen, bulaşmak için ağ bağlantılarını kul-
lanan kötü niyetli programlardır. Sistem için gerekli olan dosyaları bozarak bilgisayarı büyük ölçüde
yavaşlatabilir ya da programların çökmesine yol açabilir. Ayrıca sistem üzerinde arka kapı olarak adlan-
dırılan ve saldırganların sisteme istedikleri zaman erişmelerini sağlayan güvenlik açıkları oluşturabilir.
Truva Atları, kötü niyetli programların çalışması için kullanıcının izin vermesi ya da kendi isteği ile
kurması gerektiği için bunlara Truva Atı denmektedir. Truva Atları saldırganların bilişim sistemi üze-
rinde tam yetki ile istediklerini yapmalarına izin verir. Sisteme bulaşan bir Truva Atı ilk olarak güvenlik
yazılımlarını devre dışı bırakarak saldırganların bilişim sisteminin tüm kaynaklarına, programlarına
ve dosyalarına erişmesine olanak sağlar. Güvensiz sitelerden indirilen dosyalar, tanınmayan kişilerden
gelen e-postalar ya da taşınabilir bellekler aracılığı ile yayılabilir.
Casus Yazılımlar, İnternet’ten indirilerek bilgisayara bulaşan ve gerçekte başka bir amaç ile kullanıl-
sa bile arka planda kullanıcıya ait bilgileri de elde etmeye çalışan programlardır. Bunlar, sürekli reklam
amaçlı pencerelerin açılması ya da İnternet tarayıcıya yeni araçların eklenmesine neden olabilir.
Zararlı Programlara Karşı Alınacak Tedbirler
• Bilgisayara antivirüs ve İnternet güvenlik programları kurularak bu programların sürekli güncel
tutulmaları sağlanmalıdır.
• Tanınmayan/güvenilmeyen e-postalar ve ekleri kesinlikle açılmamalıdır.
• Ekinde şüpheli bir dosya olan e-postalar açılmamalıdır. Örneğin resim.jpg.exe isimli dosya bir
resim dosyası gibi görünse de uzantısı exe olduğu için uygulama dosyasıdır.
• Zararlı içerik barındıran ya da tanınmayan web sitelerinden uzak durulmalıdır.
• Lisanssız ya da kırılmış programlar kullanılmamalıdır.
• Güvenilmeyen İnternet kaynaklarından dosya indirilmemelidir.

Düşünelim/Deneyelim
Zararlı yazılımları ve bu yazılımların ne tür zararlar verebileceğini inceleyiniz.

27