Page 109 - Bilgisayar Bilimi | Kur 1

taylar ile ilgilenmeden çok etkili yazılımlar geliştirebilir. Böyle bir dönüştürme aracının, kendi dilimizi
anlayıp işleme dökmesini bekleyebiliriz ancak günlük konuşma dilleri programlama dillerine göre son
derece karmaşık olduğundan bu işlem olası değildir. Derleyici olarak kullandığımız, bir programlama
dilini diğerine çeviren programlar yaklaşık 60 yıldır hayatımızdadır ancak konuşma dilinin işlenerek
programa dönüştürülmesi hâlen yapay zekâ araştırma konuları arasındadır. Günlük konuşma dilini
belirli standartlar çerçevesinde anlaşılır kılmak, bugünkü yazılımların kapasitesinin çok üstünde bir
beklentidir. Programlama dilleri oldukça basit bir yapı ve kesin kurallar ışığında bilgisayar tarafından
çözülebilecek problemler için çözüm üretmektedir.

Geleneksel olarak, yeni bir dilde yazılan ilk program “Merhaba, Dünya!” adı verilen programdır.
Python’da aşağıdaki şekilde yazılmaktadır:

Phyton dili ile yazılmış ilk örneğe bakalım:

print “Merhaba, Dünya!”

Bu print komutunun bir örneği olup ekranda Merhaba, Dünya! yazar. Tırnak işaretleri programda
bir değerin başlangıcını ve sonucunu gösterir ve ekranda gözükmez.

Phyton dili ile yazılmış aşağıdaki örneğe bakalım:

Toplam = 0
Ders Saati = 3

Hafta = 14
Toplam = 14 * 3

Bu satırlar bir Phyton programındaki bazı satırlar olabilir. Bu satırlar bazı hesaplama işlemleri (= ve
*) ile benzerlik göstermektedir. Ders saati, hafta ve toplam olarak ifade edilen kelimeler, değişken ola-
rak adlandırılmaktadır. Bu değişkenler verileri bilgisayarın hafızasında saklamak için kullanılırlar. Bu
satırlar Phyton dili ile yazıldığından herhangi bir makine dili tarafından anlaşılır değildirler. Kullanıcı
programı çalıştırdığında, yorumlayıcı programlar Python kodunu makine koduna çevirirler. Üst düzey
program kodu kaynak kod (source code) olarak adlandırılır. Bu koda karşılık gelen makine diline ise
hedef kod (target code) adı verilir. Yorumlayıcı, kaynak kodu hedef koda dönüştürür. Üst düzey prog-
ramların güzelliği, kodlamanın donanımdan bağımsız olarak yapılabilmesidir. Üstünde çalışılan plat-
form ne olursa olsun, Phyton yorumlayıcısı kurulu ise tüm programlar tüm platformlarda çalıştırılabilir.
Programcıların yazılım geliştirme sürecini destekleyen pek çok araç vardır. Bunlardan bazıları aşağıda
listelenmiştir.

1.4. Editörler
Bir editör, programcının kaynak kodu yazmasını ve dosyaya kaydetmesini sağlar. Çoğu editör, renk-
lendirme desteği sunarak dilin özelliklerini ortaya çıkarır ve programcının üretkenliğinin artmasını
destekler. Dili oluşturan parçaların kurallara uygun bir şekilde düzenlenmesi söz dizimi (syntax) olarak
ifade edilir. Geliştirme araçlarının yazılanları tam olarak doğru anlaması için, kullanılan kelime ve sem-
bollerin kurallara uygun biçimde dizilmesi önemlidir. Yalnızca doğru biçimde ifade edilen programlar
makine koduna dönüştürülmek üzere kabul edilir. Bu nedenle bazı editörler yazım yanlışları konusunda
renkleri ya da farklı vurgulamaları kullanarak yazım hataları konusunda programcıyı uyarır.

108