Page 48 - Bilgisayar Bilimi | Kur 1

3.2.1.2. Problem Çözme Kavramları

Günlük hayatta karşılaştığımız problemler çok çeşitli olmasına rağmen bilgisayar ile çözebildiğimiz
yalnızca 3 tür vardır:

(1) Hesaplamalı–matematiksel işlem ve süreçler içeren problemler
(2) Mantıksal–ilişkisel ya da mantıksal süreçler içeren problemler
(3) Tekrarlayan–matematiksel ya da mantıksal bir dizi işlemin tekrarlanma sürecini içeren prob-
lemler
Bu bölümde bilgisayara ilişkin temel kavramlar ve belirtilen türdeki problemleri çözmek için kul-
lanılan ifade ve eşitlikler anlatılmaktadır. En önemli iki kavram “sabit” ve “değişken” kavramlardır.
Programcı işlenmemiş hâlde veriyi alır, işlenmiş hâle yani bilgiye dönüştürür. Bunlar eşitlik ve ifadelerin
yapı taşlarıdır. Programcı problemi çözebilmek için gerekli sabit ve değişkenleri uygun “veri türü”nde,
örneğin sayısal olarak tanımlar.
Diğer önemli kavramlar ise operatör ve fonksiyonlardır. “Operatör”, sabit ve değişkenler arasındaki
ilişkileri gösteren, eşitlik ve ifadelerde kullanılan işaret ve sembolleri ifade eder. Operatörlerin belirli bir
hiyerarşik yapı içerisinde kullanılması gerekir. Operatörler sabit ve değişkenlerle birlikte kullanıldığında
“eşitlik” ve “ifade” olarak adlandırılan yapılar oluşur. Eşitlik ve ifadeler ise çözüm sürecinin yapı taşları
olan işlemlerdir. “Fonksiyonlar” bir dizi işlem seti olarak tanımlanabilir. Tüm bu kavramları anlama-
dan bilgisayarlar ile problem çözmek olası değildir.

3.3. Sabit ve Değişkenler

Bilgisayarlar problemleri çözmek için süreç boyunca sabit ve değişken olarak adlandırılan verileri
kullanır. “Sabit” olarak tanımlanan veriler problemin çözüm süreci boyunca asla değişmeyen değer-
lerdir. Sabit değerler sayısal, karakter ya da özel semboller olabilir. Bu durumda bu değere bilgisayarın
hafızasında bir yer ayrılır ve bir isim verilir. Program çalıştığı sürece bu değer kendisine verilen isim ile
çağrılır ve değeri asla değiştirilemez. Örneğin, pi değeri değişmeyen bir değer olacağı için sabit olarak
tanımlanmalıdır.

Bu durumun tam tersi şekilde bir “değişken” tanımlandığında değeri program çalıştığı sürece de-
ğişebilir. Değişkenlere taşıdığı değerleri ifade eden isimler verilir, bu şekilde belirleyici özellikleri de
oluşur. Programcılar çözüm sürecinde ihtiyaç duyulan her bir değişkene ayrı bir isim vermelidir. Böylece
bilgisayar bu ismi ilgili değeri hafızada bulmak için kullanır. Değişken farklı veri türlerinde olabilir,
ancak ismi, içerdiği değer ile tutarlı olmalıdır. Örneğin fiyat isimli bir değişenin içerisinde 50 değeri
atanmış olabilir, program çalıştığı süre içerisinde bu değer değişebilir ancak değişkenin ismi hiçbir za-
man değişmez.

47