Page 72 - Bilgisayar Bilimi | Kur 1

“Bağlılık” bir modül içerisindeki fonksiyonların birbiri ile ne derece ilişkili olduğunun ölçümüdür.
Eğer fonksiyonlar birbiri ile yakın ilişki içerisinde ise modülün yüksek bağlılık düzeyi olduğu söylenir.
Benzer durumda birleşim düzeyi düşük olacaktır. Yüksek bağlılık ve düşük birleşim genellikle iyi yapı-
landırılmış bir tasarım demektir.
Bağlılık farklı türlerde karşımıza çıkabilir:

• Fonksiyonel Bağlılık: Bir modülün tüm parçalarının tek bir işleme yoğunlaştığı durumdur,
bu bağlılık en yüksek bağlılık düzeyidir.

• Doğrusal Bağlılık: Bir modülün çıktısının diğer bir modülün girdisini oluşturduğu durum-
dur.
• İletişimsel Bağlılık: Her bir modülün aynı veri üzerinde işlem yaptığı durumdur.

• Yöntemsel Bağlılık: Modüllerin karmaşık bir işlemi yapmak üzere bir arada gruplandığı
durumdur.

• Zamansal Bağlılık: Modüllerin aynı zamanda işlem yapması gerektiği için gruplandığı du-
rumdur.

• Mantıksal Bağlılık: Benzer işlemleri yürütmek üzere modüllerin gruplandığı durumdur.
• Rastlantısal Bağlılık: Aralarında hiçbir ilişki olmadan rastgele gruplandığı durumdur, en
düşük bağlılık düzeyi.
Yüksek bağlılık düzeyi programın daha anlaşılır, güvenilir ve tekrar kullanılabilir olması açısından
çok önemlidir.
“Birleşim” ise modüllerin birbirine bağımlı olma düzeyidir. Düşük düzey birleşim her zaman
tercih edilir çünkü bu durum modülün yönetimini ve okunabilirliğini arttırır. Birleşim farklı
türlerde karşımıza çıkabilir:

• Mesaj Birleşim: Modüllerin bir web servisi aracılığı ile birbirine mesaj gönderdiği durumdur,
en düşük birleşim düzeyidir.

• Veri Birleşim: Modüllerin parametreler aracılığı ile veri paylaştığı durumdur.
• Damga Birleşim: Veri birleşiminin tamamen bir veri yapısı iletmek üzere kullanıldığı du-
rumdur.

• Kontrol Birleşim: Bir modülün diğer bir modülün işlemini kontrol ettiği durumdur.
• Harici Birleşim: Modüllerin harici bir ölçüte göre ortak bir arayüz paylaştığı durumdur.

• Ortak Birleşim: İki modülün ortak global bir değişken paylaştığı durumdur.
• İçerik Birleşim: Bir modülün işlemlerinin diğer modülün iç işleyişine dayandığı durumdur.

5.1.4. Yerel ve Global Değişkenler

Yerel ve global değişken kavramı tüm programlama dilleri için çok önemli kavramlardır. Program-
cılar, yerel ve global değişkenleri bağlılık ve birleşim oluşturmak amacıyla kullanırlar. Bir modül içinde
tanımlanmış değişkenler “yerel”, modüller dışında program genelinde kullanılmak üzere tanımlanmış
değişkenler ise “global” değişkenler olarak adlandırılır. Aralarındaki en önemli fark, kapsamlarıdır. Bu
kapsam, değişkenin ne zaman nerede kullanılabileceğini belirler.

Yerel değişkenler, yalnızca tanımlandıkları modül içerisinde kullanılabilir. Diğer modüllerin bu de-
ğişkenlere ilişkin hiçbir bilgisi bulunmaz. Böylece değişken isimlerinin çakışması gibi sorunlar yaşan-

71