Page 19 - Fen Lisesi Fizik 12 | 5. Ünite
P. 19

2.



                5.2. KUANTUM FİZİĞİNE GİRİŞ5.2. KUANTUM FİZİĞİNE GİRİŞ                                  BÖLÜM



               5.2.2. SİYAH CİSİM IŞIMASI


               Siyah cisim ışımasını bulan Max Planck (Görsel 5.2.2)
               kuantum  fiziğinin  de  kurucusu  rolünü  üstlenmiştir.
               Max Planck’ın öncü olduğu durum daha sonra Eins-
               tein gibi birçok ünlü bilim insanı tarafından teorilerle
               geliştirilmiştir. Siyah cisim ışıması, 20. yy’da ortaya çık-
               mış klasik fizikle açıklanamayan durumlardan biridir.


               Bir  maddenin  sıcaklığı  sıfır  kelvinin  üzerinde  ise
               enerjisi vardır, molekülleri titreşim yapar ve elekt-
               romanyetik  dalga  yayar.  Cisimlerin  sıcaklığı  artırı-
               lınca atomları uyarılacak ve uyarılan atomlar fazla
               enerjilerini dışarıya elektromanyetik dalga hâlinde
               ışık yayarak atacaktır. Cisimlerin yaydığı ışığın rengi  Görsel 5.2.2: Max Planck (1858-1947)
               sıcaklığı ile değişebilir. Maddenin sıcaklığı çok düşük
               ise  madde  kızılötesi  ışık  yayar  ve  gözle  görülmez.
               Sıcaklığı arttıkça madde görünür bölgede ışık yayar.         BİLGİ
               Sıcaklıkla orantılı olarak kırmızı renkten beyaza, be-
               yaz renkten mor renge doğru değişim gözlenir. Sı-          Deney adının siyah cisim
               caklık daha fazla artırılırsa morötesi ışık yayılır ve bu   olmasının sebebi, siyah               247
               ışık gözle görülmez.                                       rengin görünür bölge ışık-
                                                                          larını soğurma özelliğine
                                                                          sahip olmasından kaynak-
               Siyah cisim, üzerine düşen ışıkları yuttuğu ve sadece      lanır. Klasik fizikte siyah
               kendi sıcaklığından dolayı ışıma yaptığı için seçilmiş-    renk diğer renklerle aynı
               tir. Siyah renk dışında başka bir renge sahip madde-       şekilde düşünülmüştü.
               ler hem kendi sıcaklığından dolayı hem de dışarıdan
               aldığı ısıdan dolayı ışık yayar.


               Siyah cisim ışıması ile ilgili Gustav Robert Kirchoff
               (Gustaf Robert Kirşof) bir deney gerçekleştirmiştir.
               İçi siyah renkte olan şekli önemsiz bir kovuğa delik
               açmış ve delikten ışık göndermiştir. Işık yüzeylerden
               yansıdıkça oyuk içinde he men hemen ışığın tamamı
               soğurulmuş  ve  ışık  oyuktan  dı şarıya  çıkamamıştır
               (Şekil 5.2.1). Kovuktan dışarıya çıkan ışık cismin sı-
               caklığından kaynaklandığı için bu ışımaya siyah ci-
               sim ışıması denir.








                                                               Şekil 5.2.1: Kovuk içinde ışığın soğurulma modeli
   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24