Page 36 - Fizik 10 | 3. Ünite
P. 36
3. ÜNİTE: DALGALAR
“Doğrusal su dalgalarının parabol�k engelden yansıması” deney�nde
görüldüğü g�b� parabol�k engel�n çukur yüzey�ne gelen doğrusal su
dalgaları, engelden yansıdıktan sonra bükülerek da�resel dalgalar şek-
l�nde b�r noktada toplanır. Toplanan dalgalar, bu noktada sank� noktasal
b�r dalga kaynağı varmış g�b� tekrar da�resel dalgalar şekl�nde yayılır
(Şek�l 3.31). Dalgaların toplandığı bu nokta, engel�n odak noktası (F)
olarak tanımlanır.
Yansıyan
dalgalar
Yansıyan
dalgalar
F F
Gelen doğrusal Gelen doğrusal Tümsek
su dalgaları Çukur
engel su dalgaları engel
Şek�l 3.31: Doğrusal su dalgalarının Şek�l 3.32: Doğrusal su
çukur engelden yansımasının dalgalarının tümsek engelden
üstten görünümü yansımasının üstten görünümü
Parabol�k engel�n tümsek yüzey�ne gönder�len dalgalar, engel�n
r arkasındak� b�r noktadan gelen da�resel dalgalar şekl�nde yansır
F O (Şek�l 3.32). Bu nokta y�ne parabol�k engel�n odak noktası (F) olarak
tanımlanır.
Parabol�k engeller Şek�l 3.33’tek� g�b� tamamlandığında oluşan küre-
sel yüzey�n merkez� aynı zamanda parabol�k engel�n de merkez�d�r.
Şek�l 3.33: Parabol�k engel�n Bu nedenle engel�n eğr�l�k yarıçapı küresel yüzey�n eğr�l�k yarıçapı
merkez ve odak noktası kadardır. Odak noktasının uzaklığı, parabol�k engel�n yarıçapının yarısı
kadardır.
Sıra Sizde - 11
Der�nl�ğ� sab�t b�r dalga leğen�ne yerleşt�r�lm�ş parabol�k engel�n �k�
yüzey�ne X ve Y bölgeler�nden doğrusal su dalgaları şek�ldek� g�b�
gönder�l�yor.
Engelden yansıyan dalgaların görünümünü ç�z�n�z.
Su X Y Çözüm
Çözüm
Dairesel Su Dalgalarının Yansıması
Der�nl�ğ� sab�t b�r dalga leğen�nde noktasal dalga kaynağının oluşturdu-
ğu da�resel su dalgalarının doğrusal ve parabol�k engelden yansımasını
�ncelemek �ç�n “Da�resel su dalgalarının doğrusal ve parabol�k engelden
yansıması” deney�n� yapınız.
148 10. SINIF FİZİK
