Page 12 - Fizik 12 | 6.Ünite

6. ÜNİTE: MODERN FİZİĞİN TEKNOLOJİDEKİ UYGULAMALARI

6.2.1. Yarı İletken Maddelerin Genel Özellikleri

Yarı �letken teknoloj�s�, yarı �letkenler�n özell�kler�n�n araştırılmasında
ve bu özell�kler�n kullanılarak c�haz ve s�stemler�n gel�şt�r�lmes�nde
öneml� b�r yer tutmaktadır. Isı enerj�s�n� doğrudan elektr�k enerj�s�ne
çev�rmek �le �lg�l� çabalar, yarı �letkenler�n özell�kler�n�n araştırılmasını
öne çıkarmıştır. B�lg�ye ulaşılmasını ve b�lg�n�n oluşturulmasını sağ-
layan, b�l�ş�m teknoloj�ler�n�n sürekl� gel�ş�p değ�şmes�nde yarı �let-
ken teknoloj�s�n�n öneml� b�r yer� vardır. Ayrıca yarı �letken maddeler
elektron�ğ�n vazgeç�lmez malzemeler� arasındadır. Elektron�k c�hazlar,
her geçen gün daha hızlı, daha küçük ve daha düşük mal�yetl� olmaktadır
(Görsel 6.16: a, b).

a) b)

Görsel 6.16: a) Esk� mon�tör b) Yen� mon�tör
Yarı �letken teknoloj�s� havacılık, savunma ve sağlık alanından b�lg�-
sayar, uydu ve telev�zyon s�stemler�ne kadar b�rçok alanda kullanıl-
maktadır.
Yarı İletkenler

Elektr�k �letkenl�ğ� bakımından �letken �le yalıtkan arasında kalan mad-
delere yarı �letken maddeler den�r.

 S�mülasyon Normal durumda yalıtkan olan bu maddelere ısı, ışık, elektr�ksel ger�l�m
ya da manyet�k etk� g�b� dış etk�ler uygulandığında �letken hâle geçer.
Uygulanan bu dış etk�ler kaldırıldığında �se tekrar yalıtkan duruma
döner. Yarı �letkenler bu özell�kler�nden dolayı elektron�ğ�n ve teknolo-
j�n�n gel�ş�m�nde öneml� b�r yere sah�pt�r. S�l�syum, germanyum ve bazı
organ�k b�leş�kler yarı �letken maddelere örnek ver�leb�l�r.

Yarı �letkenler�n özell�kler�n� Yarı �letken maddeler�n �çer�s�ne çok az m�ktarda uygun atom katıl-
karekoddan yararlanarak masıyla elektr�ksel özell�kler� öneml� ölçüde değ�şt�r�l�r. Bu şek�lde
�nceley�n�z. N t�p� ve P t�p� yarı �letkenler elde ed�l�r.

Germanyum veya s�l�syum kr�staller� �çer�s�ne fosfor veya değer-
l�k elektron sayısı 5 olan katkı maddeler�n�n katılmasıyla N t�p� yarı
�letkenler elde ed�l�r. N t�p� yarı �letkenlerde akım taşıyıcıları serbest
elektronlardır.

244 12. SINIF FİZİK