Page 150 - Biyoloji 10 - Kavram Öğretimi

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 73
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı BİYOLOJİ 10
3. ÜNİTE : EKOSİSTEM EKOLOJİSİ VE GÜNCEL ÇEVRE SORUNLARI > 10.3.1. Ekosistem Ekolojisi
Kavram : Azot Döngüsü
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı AZOTSUZ OLMAZ 20 dk.
Çalışmanın Amacı Azot döngüsünün özelliklerini açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıda azot döngüsü ile ilgili bir metin ve görsel verilmiştir. Metin ve görselden yararlanarak
soruları cevaplayınız.

Protein sentezi tüm canlıların ortak özelliğidir. Proteinsiz canlılık olmaz. Azotsuz da protein olmaz. Canlı-
lar için elzem olan azot elementinin tükenmemesi için doğada azot döngüsü gerçekleşmesi gerekir. Azot
döngüsü (bkz. görsel) temel olarak üç aşamada gerçekleşir:

1) Atmosferdeki serbest azotun nitrat tuzları şeklinde toprağa bağlanması (fiksasyon). Baklagillerin
kökünde yaşayan azot bağlayıcı bakteriler, siyanobakteriler ve azotobakteriler havadaki serbest
azotu yakalayabilen canlılardır. Bu canlılar serbest azotu tutup toprakta nitrat tuzlarına dönüş-
türür (biyotik fiksasyon). Bunun dışında yıldırım ve şimşek gibi olaylar sayesinde atmosferdeki
azot toprağa geçer (abiyotik fiksasyon).
2) Nitrifikasyon bakterilerinin enerji elde etmek için amonyağı oksitleyerek önce nitrite sonra da
nitrata dönüştürmesi (nitrifikasyon).
3) Denitrifikasyon bakterilerinin nitratı serbest azot gazına dönüştürmesi (denitrifikasyon).

Azot Döngüsü

Atmosferdeki Azot

5

Yıldırım Yağış
7

Hayvan ve
Bitki Atıkları 1
10
Ötrofikasyon Gübre 8

Denitrifikasyon
9 Su Kaynaklarına
Organik
Azot Karışması 6 Maddeler Simbiyotik Azot
Nitrifikasyon Bağlanması
2 (baklagil kökleri) 4
Topraktan Azot
Alımı
Nitrifikasyon
3 amonyum, nitritler, nitratlar

Görsel 1: Azot Döngüsü
147