Page 210 - Tarih 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
TARİH 10
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Kavram Öğretimi 80
3. ÜNİTE : DEVLETLEŞME SÜRECİNDE SAVAŞÇILAR VE ASKERLER > 3.3 Yeniçerilerde Devşirme Sistemi
Kavram : Bostancılar
Genel Beceriler : Bilgi Okuryazarlığı Becerisi
Alan Becerileri : Tarihsel Kavrama Becerisi

Çalışmanın Adı SARAYIN TEK SAKALLISI BOSTANCIBAŞI 20 dk.

Çalışmanın Amacı Osmanlının askerî teşkilatını oluşturan kapıkulu piyadelerinden bostancıların özelliklerini açıklayabilme.

Yönerge: Ders öğretmeni, öğrencilere aşağıda yer alan metni çalışma kâğıdı olarak dağıtır. Öğrenci-
lerden aşağıdaki görselleri inceleyip okudukları metinden yararlanarak Osmanlı Devleti’nin ordu teşki-
latında yer alan bostancılar ile günümüz ordu sistemindeki görevlilerle benzerlik kurmalarını ister.

Görsel 1: Topkapı Sarayı

Görsel 2: Bostancı (Temsilî) Görsel 3: Bostancıbaşı (Temsilî)

SARAYIN TEK SAKALLISI BOSTANCIBAŞI

Tarih yalnızca hikâye ve efsanelerden oluşmaz. Bir devletin siyasi gücü aynı zamanda onun ordu
teşkilatlanma yapısı ile ortaya çıkar. Bostancılar Osmanlıda etkisi, yetkisini aşan bir birimdir. Bir
zamanlar padişah kayığının dümenini tutanların zamanla sahil güvenlik komutanlığı diyebileceğimiz
bir mertebeye ulaşması bostanların toprak ve çamurundan çıkıp sarayın en güvenilir muhafızla-
rı arasına girilme sürecinde yaşananlar merak uyandırmaktadır. Osmanlı Devleti’nde bostancı da
sarayda görev yapan yeniçeri ocağına mensup çavuşlar yakın korumalardır. Doğrudan padişaha
bağlı olup başçavuşları bostancıbaşıdır. Bostancılar Ocağı’nın geçmişi I. Murad zamanına kadar
uzanırdı. Devşirme yolu ile devlete kazandırılan gayrimüslim çocukların eğitimi için kullanılan bir as-
kerî sınıftır. Özellikle Bosnalı Poturoğulları’nın çocukları tercih edilirdi. Bostancı ocağına devşirme
oğlanlarının güçlü ve gösterişli olanları seçilerek alınır. Bir süre bu ocakta çalışan ve eğitim gören
devşirmeler yetenekleri ve çalışkanlıklarına göre terfi edip çavuş, kapıcı, müteferrika gibi sınıflara
ve süvari veya piyade bölüklerine yükselme imkânına sahiptirler. Topkapı Sarayının dış hizmetlile-
rinden olan bostancıların başlıca görevleri saraya ait bağ ve bahçelerle padişaha mahsus kayıklar-
da çalışmaktı. En büyük âmiri bostancıbaşıydı, sadrazam huzurunda kaftan giyerdi.

147