Page 10 - sosyoloji

3
SOSYOLOJİ 11

1. ÜNİTE : SOSYOLOJİYE GİRİŞ > Sosyolojiye Genel Bakış
Kavram : Sosyal Gerçeklik
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Sosyolojik Sorgulama Becerisi

Çalışmanın Adı GERÇEKLİĞİN SOSYAL İNŞASI 2 25 dk.
Çalışmanın Amacı Sosyal gerçekliğin inşa edilme sürecini açıklayabilme.
Yönerge: Aşağıdaki gerçekliğin sosyal inşası ile ilgili metni okuyarak verilen soruları cevaplayınız.

SOSYAL GERÇEKLİĞİN İNŞA EDİLMESİ

Sosyal gerçeklik öznelliklerin ve nesnelliklerin bir arada bulunduğu varoluşsal bir alandır. Bireyler
bilgi, algı ve eylemleri ile bu toplumsal dünyayı sürekli inşa ederler. Bilgi birikimi ve tecrübe ile
üretilen toplumsal gerçeklik üç süreçte gerçekleşmektedir. Bunlar; dışsallaştırma, nesnelleştirme ve
içselleştirmedir. Birinci aşamada birey, etkinlikleri ile toplumsal bir dünya üretir ve kendisini dış-
sallaştırır. Örneğin iki kişinin hayatını birleştirmesi, onların kendileri dışında bir toplumsal gerçek-
liği (evlilik kurumu) inşa etmesi ve süreklileştirmesi anlamına gelmektedir. Bu karşılıklı etkileşim,
zaman içinde evlenen iki kişiyi aşan “biz” gerçekliğine dönüştürmektedir. Yani evlilik, kurumsal bir
dünya ve bireylerden bağımsız nesnel bir gerçeklik olarak algılanmaktadır. Bu tam da Durkheim’in,
(Dürkem) sosyoloji yapmak için “Şeyler gibi inceleyin.” dediği sosyal olgulardır. Üçüncü ve son
aşama ise bireyin topluma üye olması ve toplumsal gerçekliği sürdürecek bilgi birikimini edinmesi-
dir. Bir başka ifade ile kendisi dışında nesnelleşen gerçekliği içselleştirmesidir. Çünkü insanlar sa-
dece sosyal gerçekliği üretmezler (dışsallaşma), aynı zamanda sosyal gerçeklik tarafından üretilirler.
Bu, nesnelleşen toplumun kendini bireye yeniden empoze etmesidir. Toplumun nesnel bir gerçeklik
olarak kendini bireye dayatması ve onu yeniden yapılandırması ahlak, hukuk, din, gelenek vb. gün-
delik yaşamın alışkanlıkları, kuralları ve kurumları üzerinden gerçekleşmektedir.
Peter L. Berger-Thomas Luckman, Gerçekliğin Sosyal İnşası Bir Bilgi Sosyolojisi İncelemesi.
(Düzenlenmiştir.)

Sorular:

1. Birey sosyal gerçekliği inşa mı etmekte yoksa sosyal gerçekliğin içinde mi doğmaktadır?

2. Berger (Berji) ve Luckman’ın (Lukman) “Nesnelleşen kurumsal dünya, bireyin doğumundan önce
gelen ve şahsi hatıralarından etkilenmeyen bir tarihe sahiptir. Birey doğmadan önce de oradaydı
ve öldükten sonra da orada olacaktır.” sözünü, okuduğunuz metin bağlamında tartışınız.

7