Page 140 - sosyoloji

68
SOSYOLOJİ 11

5. ÜNİTE : TOPLUM VE KÜLTÜR>Kültürün Ögeleri
Kavram : Kültürel gecikme, Kültürel Değişme
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Sosyolojik Sorgulama Becerisi

Çalışmanın Adı KÜLTÜREL GECİKME Mİ ALIŞKANLIKLAR MI? 20 dk.
Çalışmanın Amacı Kültürel değişme ile kültürel gecikme ilişkisini açıklayabilme.
Yönerge: Aşağıdaki metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız.

KÜLTÜREL DEĞİŞME VE KÜLTÜREL GECİKME

William Ogburn’a (Vilyım Ögbörn) göre kültür, maddi ve manevi kültür ögelerinden oluşan bir
kavramdır. Maddi kültür ögeleri manevi kültür ögelerine göre daha hızlı değişen evrensel ögeler-
dir. Özellikle teknolojik alandaki değişmeler maddi kültür alanındaki değişmelere örnek verilebilir.
Ziya Gökalp bu ögelere “medeniyet” adını verir. Manevi kültür ögeleri ise yavaş değişen ve daha
çok millî olan ögelerdir. Gökalp bu ögelere ise “hars” adını verir. Ogburn kültürü maddi kültür ve
manevi kültür olarak ikiye ayırdıktan sonra bu iki kültür ögesi arasındaki uyumsuzluğun kültürel ge-
cikmeyi beraberinde getirdiğini dile getirmektedir. Maddi kültür ögelerinin hızla değişmesine karşın
manevi kültür ögelerinin aynı hızla değişmemesini kültürel gecikme olarak tanımlayan Ogburn, bu
gecikmenin gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerde yaygın olduğunu söyler.
(Mehmet BALCİ)

Sorular:

1. Metinden yararlanarak bir koordinatı kültür değişmeleri, bir koordinatı da zamanı gösteren “kültü-
rel gecikme” grafiği çiziniz.

137