Page 86 - sosyoloji

41
SOSYOLOJİ 11

3. ÜNİTE : TOPLUMSAL YAPI > Toplumsal Yapı ve Unsurları
Kavram : Kent ve Metropol
Genel Beceriler : Bilgi Okuryazarlığı Becerisi
Alan Becerileri : Sosyolojik Sorgulama Becerisi

Çalışmanın Adı KENT VE METROPOL 30 dk.
Çalışmanın Amacı Kent ve metropolü ayırt edebilme.
1. Yönerge: Aşağıda verilen görselleri ve açıklamaları inceleyerek soruları cevaplayınız.

İstanbul Tokat
KENTLER VE METROPOLLER

Kent, metropole göre daha küçük yerleşim birimidir. Kentler sanayi ve ticaretle uğraşan nüfusun
yoğunlaştığı yerlerdir. Kentlerdeki yoğun nüfus yapısı; bireyselleşmiş, resmî, mesafeli ikincil sosyal
ilişkileri ortaya çıkarmaktadır. Bu ilişkiler toplumsal yaşamın her alanında önemli düzeyde uzman-
laşmaları beraberinde getirmektedir. Bu bağlamda kentte yaşayan bireylerin ekonomik gelirlerinin
artışıyla birlikte ulaşım, güvenlik, yerleşim, sağlık, eğitim, altyapı hizmetleri, alışveriş vb. alanlarda
daha konforlu bir yaşam isteği oluşmaktadır. Bu durum kurumsallaşmayı da beraberinde getirmek-
tedir. Kurumsallaşma ile günümüz kentleri yoğun nüfus barındıran bölgeler haline dönüşmektedir.
Kentin tüm dinamikleri bu kurumsallaşmaya ayak uydurarak birbirini tamamlayan ögeler haline
dönüşmektedir. Kurumsallaşmasını tamamlayamayan kentlerin ekonomik faaliyetleri azalmakta göç
verme durumları artmaktadır.
Öte yandan metropol, kalabalık nüfusa sahip olan yerleşim bölgeleri olarak ifade edilse de bu özel-
lik, kavramı tam olarak ifade etmemektedir. Günümüzde metropoller sadece bulunduğu ülkeyi değil
çevresindeki bölgeleri de doğrudan etkileyen merkezlerdir. Sanayi, ticaret, turizm, sanat, spor, eğ-
lence, ulaşım, hizmet sektörü, eğitim, sağlık vb. pek çok alanda bulunduğu bölgenin merkezi olan
metropoller, bu özelliklerinden dolayı kentlerden çok daha kalabalık nüfus barındırmaktadır. Metro-
poller birden fazla merkeze ayrılmaktadır. Yerleşim ve çalışma bölgeleri banliyö olarak kabul edilen
farklı alanlarda toplanır. Finans, turizm ya da ticaret bölgeleri birbirinden farklı yerlerdir. Bu özellik-
lerinden dolayı metropollerde ulaşım, güvenlik, yerleşim, sağlık, eğitim, altyapı hizmetleri, alışveriş
vb. pek çok alanda kurumsallaşma üst düzeydedir.
(Hakan KURNAZ)

Sorular:

1. Kentleri ve metropolleri konut, gelir, çalışma hayatı ve iş bulma, sağlık, eğitim, çevre, güvenlik
olanakları, yönetime katılım, alt yapı hizmetleri, sosyal yaşam göstergeleri ile karşılaştırdığınızda
ne gibi sonuçlara ulaşabilirsiniz?

83