Page 8 - Kimya 11 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

3 KİMYA 12

1. ÜNİTE : KİMYA VE ELEKTRİK > 1.1. İndirgenme-Yükseltgenme Tepkimelerinde Elektrik Akımı > 1.1.1. İndirgenme-Yükselt-
genme (Redoks) Tepkimeleri
Kavram : Yükseltgen
Genel Beceriler : Bilgi Okuryazarlığı Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi
Çalışmanın Adı PAMUĞUN AĞARTILMASI 10 dk.
Çalışmanın Amacı Yükseltgen madde kavramını tanımlayarak bir redoks tepkimesinde yükseltgeni belirleyebilme.

Yönerge: Aşağıdaki metni okuyarak soruları cevaplayınız.

Görsel 1: Pamuklu kumaşın ağartma işleminden önceki ve sonraki rengi

Tekstil sektöründe pamuklu kumaş üretiminin işlem basamaklarından biri ağartmadır. Pamuk lifleri do-
ğal renklendirici maddeler (pigmentler) içerir. Ağartma işleminin amacı, yükseltgen maddeler yardımıyla
pamuk liflerindeki renklendirici maddeleri yok ederek beyaz kumaşlar elde etmektir. O , KMnO , H SO ,
2 4 2 4
HNO ve H O kimyada yaygın kullanılan yükseltgen maddelerdir. Klasik ağartma yöntemlerinden biri
3 2 2
H O (hidrojen peroksit) ile ağartmadır. Hidrojen peroksit 1940 yılından beri pamuğun ağartılması için
2 2
kullanılmaktadır. Hidrojen peroksit, pamuk üzerindeki renklendirici maddelerin oksitlenerek (yükseltge-
nerek) yapısının bozulmasına ve renklerini kaybetmesine neden olur. Böylece kumaş ağartılır.
1. 2FeCl (k) + H O (s) + 2HCl(suda) 2FeCl (k) + 2H O(s)
2 2 2 3 2

Yukarıda pamuğun ağartılmasında da kullanılan hidrojen perokside (H O ) ait bir redoks tepkimesi
2 2
verilmiştir. Verilen redoks tepkimesi ve metinde yer alan bilgilere göre “yükseltgen madde” kavramı-
nı tanımlayınız.

2. Aşağıdaki tepkimelerde yer alan yükseltgen maddeleri belirleyiniz.

CH + 2O CO + 2H O
4 2 2 2

2KMnO + 10FeSO + 8H SO 2MnSO + 5Fe (SO ) + 8H O + K SO
4 4 2 4 4 2 4 3 2 2 4

Karekod
Alanı
Asıl karekodlar
6 kalıptaki görseli siliniz.
yerleştirildikten sonra
Asıl karekodda çerçeve Hazırlayan: Murat AMANVERMEZ
konturu olmayacak.