Page 6 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 1

3. Sohbet (söyleşi); bir yazarın günlük yaşamdan, edebiyat ve sanattan seçtiği bir konu hakkındaki dü-
şüncelerini fazla derinleştirmeden bir kişi ile konuşuyormuş gibi anlattığı yazılardır. Anlatım, samimi,
senli benli bir konuşma şeklinde olur. Yazarın nükteleri ve içtenliği anlatılanları çekici hâle getirir.
Yazar, düşüncelerinin doğruluğunda ısrarcı olmaz. Sohbet yazılarında açıklayıcı ve söyleşmeye bağlı
anlatım türleri kullanılır.
Bu bilgileri göz önünde bulundurduğunuzda metinde yazarın anlatımı, türün özelliklerini yansıt-
makta mıdır? Açıklayınız.

4. Şevket Rado’nun edebiyata yönelmesinde Fransızca hocası Nurullah Ataç’ın büyük etkisi olmuştur.
1931 ve 1932’de “Şevket Hıfzı” imzasıyla Muhit, Millî Mecmua, ardından Varlık’ta çıkan şiirleriyle
Ahmed Hâşim ve Cahit Sıtkı’nın (Tarancı) dikkatini çekmiştir. Necip Fazıl’ın Ağaç mecmuasını çıkar-
masına yardımcı olmuştur. Söyleyişte Necip Fazıl etkisi belirgin olan şiirlerinde hüzün ve yalnızlık
gibi duygular ağır basmış ve içine kapalı, bedbin bir ruh hâli ortaya çıkmıştır. Bazı şiirleri beste-
lenmiştir. Nesir yazılarında ve konuşmalarında sohbet havası içinde yalın bir dil kullanmış, insanı
mutlu edecek, hayatını güzelleştirecek konuları seçmiş, hayatın her yaşta ayrı güzellikleri olduğuna
dikkat çekmiştir. Eserlerinden bazıları şunlardır: Eşref Saat, Hayat Böyledir, Tatlı Dil, Aile Sohbetleri,
Saadet Yolu, Ümit Dünyası (sohbet kitapları); Şiirler (şiir).

Yazarın şiirlerinde içe kapanık, bedbin bir ruh hâline sahip olmasına karşın okuduğunuz metinde
de olduğu gibi nesir yazılarında hayatın güzelliklerini, mutlu olmanın yollarını anlatması bir çeliş-
kiyi ifade eder mi? Gerekçelerinizle yazınız.

5. a) Anlatım özelliklerini, okuduğunuz metinle karşılaştırdığınızda aşağıdaki paragrafların hangisi
sohbet türünde bir metinden alınmış olamaz? Nedenini yazınız.

1. Metin

İtalyan yazarı Luigi Pirandello’nun (Luici Pirandello) bir iki oyununu görmüşsünüzdür, hikâ-
yelerini okudunuz mu? Bay Feridun Timur onlardan otuz altısını dilimize çevirmiş, Millî
Eğitim Bakanlığı da bastırmış. Hepsini okumadımsa da okuduklarım çok hoşuma gitti, diye-
bilirim ki o yazarın oyunlarından daha çok beğendim hikâyelerini.

2. Metin

Sizinle her hafta bu saatte, dilimiz üzerinde konuşacağız. Anadili sözü, daha küçükken okula
gitmeden öğrendiğimiz dili anlatmak için bulunmuş çok güzel bir söz. Anamızdan, babamız-
dan öğreniyoruz onu.

5