Page 6 - Kimya 11 | 2.Ünite

Gazlar

Basınç
Gaz molekülleri, bulundukları kabın içinde homojen olarak dağılır
ve sürekli hareket hâlindedir. Bu hareketler sırasında hem birbirlerine
hem de bulundukları kabın yüzeyine çarparak bir kuvvet uygularlar. Bu
kuvvete gaz basıncı denir ve P ile gösterilir. Gaz basıncı birim yüzeye
uygulanan kuvvet olarak da tanımlanabilir.
Gaz basıncı birim hacimdeki taneciğin sayısı, hızı ve taneciklerin
çarpışma sayısıyla orantılı olarak değişir. Kapalı kaplardaki gaz basıncı
manometrelerle ölçülür. Atmosferde bulunan gazların uyguladığı basın-
ca atmosfer basıncı (atm) denir. Atmosfer basıncını ölçmek için baro-
o
metre kullanılır. Deniz seviyesinde 0 C sıcaklıktaki atmosfer basıncı 1
atmosferdir ve P ile gösterilir.
o
Atmosfer basıncının yanında basınç birimi olarak milimetre cıva
(mmHg) ve Torr birimleri de kullanılır. Basınç birimlerinin değerleri ve
karşılıkları aşağıda verilmiştir.
1 atm = 760 mmHg = 76 cmHg
1 mmHg = 1 Torr
760 mmHg = 760 Torr

ÇÖZEREK ÖĞRENİN

1. Aşağıdaki birim dönüşümlerini yapınız.
a) 1,5 atm = ............... mmHg
b) 190 cmHg =...............Torr
c) 380 mmHg = ..........atm
d) 3 atm =............... Torr
÷1000
e) 0,25 atm = ............... mmHg = .............. Torr
÷1000 3
÷1000 km f) 4 Torr = ............... mmHg
÷1000 hm 3
g) 76 Torr = .......... atm = ............... cmHg
÷1000 dam 3 ×1000
÷1000 m 3 ×1000 Hacim
÷1000 dm 3 ×1000 Gazlar sıcaklık etkisiyle genleşme ve basınç etkisiyle sıkıştırıla-

cm 3 ×1000 bilme özelliklerine sahiptir. Gazın hacmi sıcaklık ve basınçtan etkilenir.
mm 3 ×1000 Bu nedenle gaz hacminden söz edebilmek için gazın sıcaklık ve basınç
×1000
×1000 değerlerinin de bilinmesi gerekir. Gazın hacmi bulunduğu kabın hac-
mine eşittir. Laboratuvarda gaz hacmi gaz büretleri ile ölçülür.
1L = 1000mL, 3
Hacim V ile gösterilir. Hacim birimleri L ve m tür. Lʼnin alt katı
3 3 3 3
mL’dir. m ün alt katları dm , cm , mm tür (Görsel 2.1.2).
3
1mL = 1 cm
3
-3
Aşağıya 1dm = 1x10 m 3
kL kilolitre inerken 1 L = 1 dm = 1000 mL = 1000 cm tür.
3
3
hL hektolitre her basamakta
bir “0ˮ eklenir.
daL dekalitre
ÇÖZEREK ÖĞRENİN
L litre
Yukarıya dL desilitre 1. Aşağıdaki birim dönüşümlerini yapınız.
çıkarken cL santilitre
3
her basamakta a) 3 dm = ......... L = ......... mL
bir “0ˮ silinir. mL mililitre
b) 2 L = ......... mL
Görsel 2.1.2: Hacim birimleri
c) 100 mL = ......... L
3 3 3
d) 0,5 dm =..................... m = .................. cm = ............. L

80