Page 20 - Proje Hazırlama (Tüm Kitap)

1. 2 BİLİMİN HAYATIMIZDAKİ YERİ VE ÖNEMİ

Hazırlık Soruları

1. Doğada yönümüzü nasıl buluruz?
2. Evinizde kullandığınız teknolojik ürünler nelerdir? Bunlar yaşamınızı nasıl kolaylaştırmıştır?
3. En çok kullandığınız teknolojik aletler nelerdir?
4. Röntgen ışınlarının bulunması hangi araçların geliştirilmesini sağlamıştır?
5. Kaldıraç prensibine dayanarak geliştirilen aletlere örnekler veriniz.

İnceleme Yazısı

BİLİMİN HAYATIMIZDAKİ YERİ
İnsan her zaman gerçeğe ulaşmayı amaçlamıştır. Gerçeğe ulaşma isteği onun
merak duygusundan kaynaklandığı gibi ihtiyaçlarını karşılamak, yaşantısını kolay-
laştırmak için de olabilir. Peki insan gerçeğe nasıl ulaşabilir? İnsanlar önce fel-
sefe sayesinde doğru ve sistemli düşünmeyi öğrenmiş, sonrasında “sınanabilirlik”
özelliği olan bilimi geliştirmeye başlayarak gerçeğe ulaşmanın en etkili, en objektif,
en güçlü yolunu keşfetmiştir. İşte insanın gerçeğe ulaşma isteği bilimin hızla ilerle-
mesine neden olmuştur. Bilim ilerlemesinde ise doğa, insan için iyi bir yol gösterici
olmuştur. Bilimin ilerlemesi ile ortaya çıkan teknoloji de hayatımızı her alanda ko-
laylaştırmış ve daha da kolaylaştırmaya devam etmektedir.
İnsanların ihtiyaçları sınırsızdır. Bu ihtiyaçların
karşılanmasında doğanın örnek alındığı birçok tek-
nolojik gelişmeden söz etmek mümkündür. Örneğin
insanlığın olmazsa olmaz ihtiyaçlarından barınma,
mağaralardan başlayıp rezidanslara kadar uzanan
bir gelişim sürecine sahip. Bu uzun sürecin en önemli
bileşenlerinden beton ve çimento gibi yapı malzeme-
leri mimari yapıların bugün bildiğimiz şekline ulaşma-
sında büyük rol üstlenmiş durumda. Tarih boyunca
çimento farklı şekillerde yapılmıştır.
Romalılar volkanik bir çeşit külle kireci karıştırıp çi-
mento yapmışlardır. Türkler ise eserlerinde Horosan
Harcı denilen güçlü bir bağlayıcı kullanmıştır. Modern
çimento ise 19. yüzyılda geliştirilen, kalker ve kil ka-
Görsel 1.2.1: Yeni nesil yapı malzemesi
rışımının pişirilip alçıtaşı ile öğütülmesi sonucu elde
edilen Portland çimentosudur (Görsel 1.2.1).
Tarih boyunca, yapı malzemelerinin içeriğinin geliştirilmesinde en çok deneme
yanılma yöntemi kullanılsa da artık dayanıklı ve sağlam malzemelerin üretiminde
farklı bilimsel ve teknolojik yöntemlerden de faydalanılıyor. Dünyada sudan sonra
en çok kullanılan madde beton. Ancak bu kadar çok beton kullanılması hem yüksek
enerji ihtiyacı doğuruyor hem de büyük bir karbon ayak izi bırakıyor. Bu nedenle
doğaya zarar vermeyen yeni yapı malzemeleri araştırılıyor. Yapı malzemeleri ile
çalışan araştırmacılara göre betonun ve bağlayıcı maddesi çimentonun da doğayı
örnek alarak yeniden tasarlanması mümkün. Doğadaki varlıkların özelliklerinin çok
daha iyi anlaşılmasını sağlayan nanoteknoloji burada devreye giriyor. Bu teknoloji
sayesinde doğada dayanıklılık, sertlik, sağlamlık gibi farklı özellikleriyle öne çıkan
varlıkların yapıları ayrıntılı olarak incelenebiliyor. Massachusetts (Mesaçuses) Tek-
noloji Enstitüsü, Çevre ve İnşaat Mühendisliği’nde görevli Prof. Dr. Oral Büyüköz-
türk liderliğinde gerçekleştirilen araştırmada, kemik, sedef ve derin deniz sünger-
leri gibi varlıkların yapıları ve özellikleri arasındaki ilişkiler inceleniyor. Araştırmaya
göre, doğal malzemeler ve çimento hamuru arasında içerik ve yapı farklılığı olsa

18 19