Page 3 - Türk Dili ve Edebiyatı 9 | 8.Ünite

Mektup / E-posta

Metin ve Türle İlgili Açıklamalar

Mektup

Mektup; kişiler, kurumlar ve kuruluşlar arasında haberleşme ama-
cıyla yazılan yazılardır. Mektup, yazının bulunmasıyla birlikte kullanıl-
maya başlanan en eski iletişim araçlarındandır. Bulunabilen en eski
mektup örnekleri Mısır firavunlarına ve Hititlere aittir. İslamiyet’i yay-
mak amacıyla Hz. Muhammed’in Mısır, Habeşistan ve Bizans hüküm-
darlarına gönderdiği mektuplar türün bilinen örneklerindendir. Rö-
nesans’tan sonra Avrupa’da mektup türü büyük gelişme göstermiş;
Jean Jacques Rousseau (Jan Jak Ruso), Voltaire (Volter) gibi yazarlar
bu türde eserler vermişlerdir.
Mektubun Türk tarihinde ne zaman ortaya çıktığı kesin olarak bi-
linmemektedir. Türkler, Anadolu’ya gelmeden önce mektup türünü
kullanmışlardır. Uygur prenslerinin yazdığı mektuplar bu türün Türk
tarihindeki ilk örneklerindendir. XVI. yüzyıl divan şairi Fuzûlî’nin Şikâ-
yetnâme adlı eseri mektup türünün tanınmış örneklerindendir. Tanzimat’la birlikte Batı’dan mektup
çevirileri yapılmıştır. Cumhuriyet Dönemi’nde edebî mektup türünde örnekler çoğalmıştır.
Sabahattin Eyüboğlu, ismini “Sabah” olarak kısaltıp yazdığı bu mektubu Fransa’da öğrenci oldu-
ğu dönemde, babasına göndermiştir. Sabahattin Eyüboğlu’nun kardeşi Bedri Rahmi Eyüboğlu bu
mektuba Kardeş Mektupları adlı kitabında yer vermiştir. Mektupta yazar, eğitim amacıyla gittiği yurt
dışındaki yaşamından bazı kesitleri anlatmış; isteklerini, duygu ve düşüncelerini dile getirmiştir. Mek-
tubun, dönemine göre yalın bir dili vardır.

Mektup Türleri

Yazılış amaçlarına göre mektuplar dörde ayrılır:
1. Özel Mektup: Kişinin yakınlarına ve tanıdıklarına yazdığı mektuptur. Özel mektupta anlatılanlar
sadece gönderici ile alıcıyı ilgilendirir. Duygu ve düşünceler, içten bir anlatımla dile getirilir.

Giriş bölümünde mektubun yazılış amacı belirtilir. Mektupta asıl anlatılmak istenenler gelişme
bölümünde yer alır. Sonuç bölümünde sevgi, saygı ve iyi dilekler bildiren ifadelere yer verilir.

Kâğıdın sağ üst köşesine yer ve tarih yazılır. Mektup bir hitap sözüyle başlar. Mektubun sağ alt
köşesinde yazan kişinin adı ve imzası, sol alt köşesinde adresi yer alır.

225