Page 140 - FOTOĞRAF (seçmeli 9,10,11 ve 12. sınıflar)

Kelime Avı
https://meslekmateryal.eba.gov.tr/cdn/gsl/fotograf9/5_FT_9_2023_KELIMEAVI_2.html

OKUMA PARÇASI

FOTOĞRAFLAR KÜL OLDU

Görsel 4.72: Etem Tem, Mustafa Kemal Atatürk, Kocatepe

26 Ağustos 1922’de, Büyük Taarruz başladıktan kısa bir süre sonra Başkomutan Mustafa Kemal Paşa,
Kocatepe’de kurduğu Genelkurmay Karargâhında taarruzu takip ediyordu. Etem Tem, bir ara tek başına ka-
yalıklar arasında sol elinin başparmağı dudaklarında ve düşünceli bir şekilde dolaşmaya başlayan Mustafa
Kemal Paşa’yı gördüğü o anı yıllar sonra şu cümlelerle anlatmıştır (Görsel 4.72):
“Hemen objektifimi çevirdim, sessizlik içinde deklanşöre bastım, fotoğrafını çektim. Saat 11.00’dı. O gün
7x11 boyutunda sekiz-on rulo film bitirdim. Vakit yoktu. Ahır bozması bir yerde birkaç film yıkadım. Fotoğ-
rafların hepsi birbirinden güzeldi. Hemen dört tane yaptım, ertesi sabah götürdüm. Gazi, fotoğraflara baktı.
Parmaklarını fotoğrafların üzerinde gezdirdikten sonra çok güzel olduklarını söyledi.”
Tem, fotoğrafla birlikte tanık olduğu olaylara dair arşiv anılarına da şu notu düştü: “Sade bir asker esva-
bı, teklifsiz bir tavır, çevik bir vücut çizgisi. Sonra bütün vukuatı içinde doğurup yoğuran o baş, o harikulade
insan kafası… Resme bir defa daha bakınız. Hiçbir milletin bu alelade fotoğraftan daha güzel kurtuluş abidesi
yoktur.”
Taarruzu fotoğraf kareleriyle ölümsüzleştiren Tem, basım için fotoğrafçıya götürdü. Ertesi gün geldiğinde
İzmir’de her yer yanıyordu. Fotoğrafçı dükkânıyla birlikte her şey kül olmuştu. Tem’in elinde sadece birkaç
fotoğraf karesi kaldı.
Falih Rıfkı Atay’ın “Bir 26 Ağustos Yıldönümü” başlıklı yazısında “Kocatepe” fotoğrafıyla ilgili ifadesi bu
fotoğrafın çekildiği dönemde uyandırdığı ve sonrasında devam eden etkisini açıkça ortaya koymuştur:
“Hiçbir fotoğraf objektifi tarihe bu kadar canlı bir eser bırakmamıştır.”

Fikret Otyam'ın Etem Tem ile yaptığı r öportajdan, Ulus Gazetesi, 4 Aralık 1960

138