Page 94 - TEMEL DESEN (seçmeli 9 sınıf)

5. ÜNİTE
5.2.2. Işık-Gölge

Nesnelerin yapılarını algılayabilmek ışığın varlığıyla ilgilidir. Işık, nesnelerin yüze-
yinden yansıyarak gözümüzün formları algılamasını sağlar. Mekân içindeki ko-
numlarına, ışığın kaynağı ile yönüne bağlı olarak nesnelerin bazı yüzeyleri daha
aydınlık iken bazı yüzeyleri daha karanlık olur. Bu durum nesneleri üç boyutlu ola-
rak algılamamızı sağlar.
Üç boyutlu temel geometrik formların incelenmesi, konunun daha iyi anlaşılma-
sını sağlar. Küp, dikdörtgenler prizması, piramit gibi formlarda ışıklı bir yüzey;
gölge bir yüzeyden sert bir şekilde ayrılır (Görsel 5.17). Düz yüzeylere sahip bu
formlarda ışıktan gölgeye geçişte küresel formlardaki gibi yarı gölgeler olmaz.
Yüzeyler arasında sert keskin geçişler vardır. Koni, silindir, küre gibi formlarda
ışık-gölge durumu farklıdır. Bu formlarda ışıktan gölgeye geçiş durumu söz ko-
nusudur (Görsel 5.18, 5.19, 5.20).

Görsel 5.17: Işık-gölgenin küp üzerindeki etkisi Görsel 5.18: Işık-gölgenin küre üzerindeki etkisi

Görsel 5.19: Işık-gölgenin koni üzerindeki etkisi Görsel 5.20: Işık-gölgenin silindir üzerindeki etkisi

92