Page 169 - ÇALGI EĞİTİMİ ÇELLO 10

7. ÜNİTE

OKUMA PARÇASI

ÂŞIK VEYSEL

Veysel Şa roğlu, 1894’te Sivas’ın Şarkışla ilçesine bağlı Sivrialan köyünde dünyaya gelmiş r. Veysel’in
dünyaya geldiği sıralarda çiçek hastalığı Sivas yöresini kasıp kavurmaktadır. Veysel’den önce iki kız kardeşi
bu hastalık nedeniyle vefat etmiş r. Veysel yedi yaşına girdiğinde Sivas’ta çiçek salgını yeniden yaygınlaş-
mış ve o da bu hastalığa yakalanmış r. Bu hastalıktan dolayı sol gözünü kaybetmiş, sağ gözüne de perde
inmiş r. Sonraları bir gün ahırda inek sağarken babası yanına gelmiş ve Veysel ansızın dönünce babasının
elinde bulunan değneğin ucu Veysel’in öteki gözüne girivermiş r. Bu nedenle sağ gözü de görme ye sini
kaybetmiş r.

İki gözü de görmeyen Veysel, günlerini babasının aldığı üç telli kırık sazla geçirmeye başlamış r. Önce-
leri çok acemi olması, başkaları gibi saz çalamaması Veysel’in şevkini kırmış r. Ancak babasının ısrarıyla,
kendisinin yavaş yavaş saza hâkim olmasıyla ve birçok üsta an aldığı derslerle sonraki senelerde iyi saz ça-
lan bir usta hâline gelmiş r. Yirmi yaşına geldiğinde iyi saz çalan, iyi şiir okuyan bir halk sanatçısı olmuştur.

Veysel’in haya nda ikinci mühim değişiklik seferberlikte başlamış r. Harp patladıktan sonra Veysel’in
kardeşi, bütün arkadaşları, emsalleri cepheye koşarken Veysel bundan mahrum kalmış r ve duyduğu
üzüntüyü şu dizelerle dile ge rmiş r:

“Ne yazık ki bana olmadı kısmet Bugünler müyesser olsaydı bana
Düşmanı denize dökerken millet Minnet etmez idim bir kaşık kana
Felek kırdı kolumu, vermedi nöbet Mukadder harici gelmez meydana
Neler geldi bu Veysel’in başına. Kılıç vurmak için düşman başına.”
Âşık Veysel’i kültürümüze kazandıran isim Ahmet Kutsi Tecer’dir. Âşık Veysel, Tecer'in 5-7 Kasım 1931
tarihinde Sivas'ta düzenlediği I. Sivas Halk Şairleri Bayramı’na ka lmış ve burada dikkatleri üzerine topla-
mış r. Zaman içinde ünü yayılan Âşık Veysel, Orta Anadolu âşıkları başta olmak üzere birçok halk ozanını
etkilemiş r.

Âşık Veysel, eserlerinde genellikle “Veysel”, bazen de “Sefi l Veysel” ve “Veysel Şa r” gibi mahlaslar
kullanmış r. Veysel, bir şiiri hariç, bütün şiirlerini dörtlüklerle yazmış r. Şiirlerinde en çok yarım kafi yeyi
kullanmış, ağız özelliklerini muhafaza etmiş r. Hüznün yanı sıra yaşama sevinci, doğa ve insan sevgisi,
dostluk, birlik ve beraberlik gibi duyguları eserlerine sıklıkla yansıtan halk ozanının şöhret kazanmasında
ve geniş kitlelerce sevilmesinde seç ği konular kadar tabii söyleyişinin, ezgilerinin özgünlüğünün ve sen-
tezci yapısının da rolü vardır.
Büyük halk ozanı Âşık Veysel, küçük yaştayken görme ye sini kaybetmesine rağmen yaşamla bağlarını
sıkı tutmuş; kabiliyetlerini geliş rmekten, üretmekten, insanlarla dostane bağlar kurmaktan geri durma-
mış r. Hayatla ve sanatla iç içe bir hayat sürmüş ve şevkini, azmini hiç yi rmemiş r. Birçok sanat faaliyet-
lerine ka lmış, okul ve kışlalarda sayısız konser vermiş r. Sana yla çoğu kişiye örnek olmuştur. Sanatçının
“Dostlar Beni Ha rlasın”, “Uzun İnce Bir Yoldayım”, “Kara Toprak” gibi birçok eseri
dün olduğu gibi bugün de zengin kültür mirasımızın değerli bir parçası olarak büyük
rağbet görmektedir.
21 Mart 1973 tarihinde haya nı kaybeden Âşık Veysel’in vefa nın 50'nci yıl dönü-
mü, UNESCO tara ndan “2023 yılı anma ve kutlama yıl dönümleri” arasına alınmış,
Cumhurbaşkanlığınca yayımlanan genelgeyle 2023 yılı ülkemizde “Âşık Veysel Yılı”
olarak kutlanmış r.

htt ps://aregem.ktb.gov.tr/tr-12798/asik-veysel-sati roglu-18941973.html
htt ps://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/12/20221229-23.pdf
htt p://www.sivas.gov.tr/asik-veysel
(Belirti len kaynaklardan düzenlenmişti r.)

ÇALGI EĞİTİMİ ÇELLO 10 167