Page 84 - GİTAR_10_KİTAP_2022.indb

5.3. TEKNİK ÇALIŞMALAR: YAPAY ARMONİK TEKNİĞİ

Bilindiği gibi armonik, “titreşim yoluyla ses veren tüm çalgılarda temel sesleri
oluşturan titreşimler sırasında, kulağa hafif gelen, ancak dikkatle dinlenildiğin-
de işitilen kısmi doğuşkanlara” denir. Armoniğin, asıl ses yerine o sesin doğuş-
kanlarının duyulmasını sağlayan bir teknik olduğu unutulmamalıdır. Bu konu
başlığı altında doğal olmayan, “Yapay Armonik Tekniği” ele alınmıştır. Yapay
armonik, gitar klavyesinde sol el parmağıyla basılan perdenin 12 perde (bir ok-
tav) ilerisindeki perdeye, sağ elinizin “i” parmağı ile dokunup “a” parmağının
teli çekmesiyle elde edilir. Ortaya çıkan ses, sol el parmağının bastığı sesin bir
oktav üstüdür. Elde edilen tını, gitarın ses aralıklarını genişlettiğinden ve renk-
lerini zenginleştirdiğinden birçok gitarist-bestecinin ilgisini çekmiş ve gitar lite-
ratüründe birçok eser içinde etkin bir şekilde kullanılmıştır. Gitar yazısında tıpkı
doğal armonikler gibi köşeli notalarla gösterilir.
Yapay armoniğin uygulanışı şu şekilde gerçekleşir:

Uygulama Örneğin, ikinci telin I. perdesi “do” sesidir. Sol elin 1 numaralı parmağı bu per-
deye basmalı (Görsel 5.1). Sağ elinizin “i” parmağı (1+12=13) XIII. perdeye do-
ğal armonik yapar gibi dokunup “a” parmağınız ile ikinci tel çekilmelidir. (Görsel
5.2). Elde ettiğiniz ses, “do” sesinin bir oktav tizindeki armonik sesidir. Ardın-
dan aynı işlemi “re” sesi için deneyiniz. Bunun için III. perdeye sol elinizin par-
mağı basarken sağ elin “i” parmağıyla (3+12=15) XV. perdeye dokunarak “a” ile
teli çekiniz (Görsel 5.3/5.4).

Görsel 5.1: 1 Numaralı
Parmağın 2. Tel 1.
Perdedeki Duruşu
Görsel 5.2: “i”
Parmağının 13.
Perdeye Dokunuşu
ve “a” Parmağının 2.
Teli Çekmeden Önceki
Hareketi
Görsel 5.3: “a” Görsel 5.1 Görsel 5.2
Parmağının 2. Teli
Çekmeden Önceki
Duruşu ve “i”
Parmağının XV. Perdeye
Dokunuşunun Alttan
Görünüşü
Görsel 5.4: Yapay
Armonik Ses Elde Etmek
İçin “a” Parmağının Teli
Çekiş Hareketi
Görsel 5.3 Görsel 5.4

Uygulamadan da anlaşılacağı gibi yapay armonik, bastığınız sesin aynı telde 12
perde sonrasındaki oktav perdesine “i”nin dokunup “a”nın teli çekmesiyle elde
edilmektedir. Boş tellerde daha önce sol el ile elde ettiğiniz doğal armoniği,
sağ elinizin “i-a” parmakları yardımıyla XII. perdeden elde edebilirsiniz. Böylece
boş tel üzerindeki istenen armonik sesleri, sol elinizin pozisyonunu kaybetme-
den seslendirmeniz mümkün olacaktır.

Hız ve Hız Değişikliği Terimleri 82