Page 16 - ÇALGI EĞİTİMİ KANUN 10

1. ÜNİTE

1. ÜNİTE: AKTARIM (TRANSPOZE)

1.1. Aktarım Kavramı

HAZIRLIK ÇALIŞMASI

1. Türk müziğindeki değiştirici işaretlerin koma değerleri ve rumuzları nelerdir?
2. Do, re, mi, fa, sol, la, si notalarının 1, 4 ve 5 ses pesini hızlıca söyleyiniz.

1.1.1. Aktarım (Transpoze)

Türk müziği eserlerinin notaları ait olduğu makam yapısına göre yerinden (ana makam dizisine göre) yazılmıştır.
İcra edilecek sözlü eserler makam perde yapısı itibarıyla okuyucu için tiz ya da pes olabilir. Bu sebeple icra edilecek
eserin karar perdesini başka bir perdeye taşımak gerekir. Dolayısıyla etkin bir icra için aktarım gereklidir. Bir makama
ait melodik yapıyı kurulu olduğu durak perdesinden alıp başka bir perde üzerine aktarmaya aktarım (transpoze)
denir. Türk müziğinde aktarım genel olarak pes bölgeye doğru 1, 4 ve 5 ses gibi isimlerle ifade edilmektedir.
Türk müziği repertuvarında aktarım yapılan nota olmadığı için transpoze icra sırasında zihinden yapılır. Örneğin
icra 4 ses aktarılacaksa eserde görülen her notanın 4 ses pesi çalınır. Aktarılan yerde perde aralıklarını (Görsel 1.1) oluş-
turmak için kullanılacak değiştirici işaretlere çok dikkat edilmelidir.

YERİNDEN 1 SES

         

B T T B T T
4 9 9 4 9 9

4 SES 5 SES

      
  
B T T B T T
4 9 9 4 9 9

Görsel 1.1: Kanun

14 AKTARIM (TRANSPOZE)