Page 28 - TOPLU SES EĞİTİMİ

2. ÜNİTE

SIRA SENDE

Ev ya da sınıf ortamında yarım A4 boyutlarında bir kâğıdı veya kâğıt havlu parçasını üfleyerek duvarda
sabit tutmaya çalışınız. Deneyimlerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

2.2.2. Ses Sağlığı
Ses, insanın kendini ifade edebilmesinin en önemli unsurudur. İletişim kurmak ve şarkı söylemek için sese ihtiyaç
duyulur. Bu nedenle ses sağlığı konusunda dikkatli olunmalı, ses tellerinde oluşacak hasarların geçici ya da kalıcı ses
kayıplarına neden olabileceği unutulmamalıdır.
Ses sağlığını korumak için bazı konulara dikkat etmek gerekir. Aşırı sıcak ya da aşırı soğuk yiyecek içecekler ile asitli
içeceklerden uzak durulmalıdır. Fazla baharatlı ve acı yemeklerin midede oluşturacağı asit miktarının ses tellerine
zarar vereceği bilinmeli ve bu yiyecekler sık tüketilmemelidir. Gün içinde vücudun ihtiyacını karşılayacak miktarda su
içilmelidir. Ses ısıtılmadan şarkı söylenmemelidir. Yüksek sesle konuşmaktan ve bağırarak şarkı söylemekten kaçınıl-
malıdır. Çok sıcak ve soğuk havalarda vücut ısısını dengede tutacak giysiler tercih edilmelidir.

SIRA SENDE

Siz de ses sağlığınızı korumak için neler yaptığınızı sınıf ortamında arkadaşlarınız ve öğretmeninizle tartışınız.

Ses Eğitiminin Temel Ögeleri

Konuşurken ve şarkı söylerken sesi etkili ve nitelikli kullanmayı sağlayan ögelere "ses eğitiminin temel ögeleri"
denir.
Ses eğitiminin temel ögeleri şunlardır:
Postür: Bedenin doğal eğimlerini koruyarak vücuda eşit güç dağılımı sağlayan kas ve iskelet sistemiyle uyumlu
pozisyondur. Doğru postür, solunum sisteminin sağlıklı çalışması ve fiziksel sakatlanmaların önüne geçilmesi adına
önemli bir unsurdur.
Fonasyon: Nefes verirken havanın gırtlaktaki ses tellerini titreştirdiği ses oluşum aşamasıdır.
Rezonans: Titreşimlerin birbirini art arda harekete geçirmesiyle ses oluşumunun sağlanmasıdır.
Fonem: Herhangi bir dilde anlamı olan en küçük ses birimidir. Fonem, bir dilde kelimeleri birbirinden ayıran vurgu
ve tonlama farklılığı sağlar.
Artikülasyon: Havanın ses tellerinden geçerek dil, çene, dişler ile yumuşak damakta şekillenmesi ve ses, hece,
kelimeler hâlinde işlenmesi sonucunda konuşma sesinin oluşmasıdır. Doğumsal bir ağız içi ya da işitme bozukluğu
olmadığı sürece artikülasyon bozukluğu, kelimeleri yanlış öğrenme ya da öğretme temelli bir bozukluktur.

Koroda Şarkı Söylerken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Koroda şarkı söylemek, bir bütünün parçası olmaktır. Birlikte hareket edebilmek ve ritim ile ton bütünlüğü içinde
söylemek, koroda uyulması gereken en temel kurallar arasında yer alır. Koroda şarkı söylemeye başlamadan önce tıpkı
sporcuların antrenmanlardan önce yaptığı gibi bedensel ısınma egzersizleri yapmak gerekir. Vücudun yeterince yu-
muşaması, ses ve nefesin daha rahat açılmasına olanak sağlayacaktır. Vücudun yumuşamasının ardından toplu olarak
ses, nefes ve diyafram egzersizleri yapılmalıdır. Seslendirme aşamasına geçildiğinde koro şefinin (öğretmenin) yönet-
me şekline dikkat edilmeli ve şarkılar bütünlük içinde söylenmelidir. Çünkü koro-şef uyumu, toplu ses eğitimi dersinin
ana unsurlarındandır. Şarkı söyleme sırasında postüre (duruşa) dikkat etmek de çok önemlidir. Dik duruşu koruyarak
ve kelimeleri doğru telaffuz ederek şarkı söylemek, koroda şarkı söylemenin temel kurallarından biridir.

26 TOPLU SÖYLEMEDE SES VE NEFES EĞİTİMİ