Page 89 - ÇALGI TOPLULUKLARI (ORTAK) TSM 11

U AK MAKAMINDA ESERLER

Makamların etkili olduğu vakitlerse şu şekilde ifade edilmiştir.

1. Rehavi makamı: Fecrden önce
2. Hüseyni makamı: Tan yeri ağarırken
3. Rast makamı: Güneş iki mızrak yükseldiğinde
4. Buselik makamı: Kuşluk vakti
5. Zirgüle makamı: Öğle vakti
6. Uşşak makamı: Öğleden sonra
7. Hicaz makamı: İkindi vakti
8. Irak makamı: Akşamüstü
9. Isfahan makamı: Gün batımında
10. Neva makamı: Gece vakti
11. Büzürk makamı: Yatsı sonrası
12. Zirefkend makamı: Uyku vakti

Büyük İslam bilgini ve filozoflarından İbni Sina (980-1037), Farabi’nin eserlerinden yararlandığını ve
hatta musikiyi de ondan öğrenerek tıp mesleğinde uyguladığını ifade etmiş ve şöyle demiştir: “Tedavinin en
iyi yollarından, en etkililerinden biri hastanın akli ve ruhi güçlerini artırmak, ona hastalıkla daha iyi mücadele
etmek için cesaret vermek, hastanın çevresini sevimli, hoşa gider hâle getirmek, ona en iyi musikiyi dinletmek
ve onu sevdiği insanlarla bir araya getirmektir.” İbni Sina’ya göre “ses” varlığımız için zaruridir. Ahenkli bir
düzen içerisinde, belirli bir şekilde ayarlanmış olan sesler insan ruhu üzerinde çok derin tesirler yapar. Sesin
etkisi, insan sanatı ile zenginleştirilir. Yine İbni Sina’ya göre ses tonundaki değişiklikler insan ruhunun hâl-
lerini belirtir. Bu sayede ahenkli vuruşların düzenli ve kaideye uygun oluşları insanı derinden derine cezbeder.
Sonuç olarak İslam medeniyeti döneminde Er-Razi, Farabi, İbni Sina gibi Türk-İslam hekimleri, psikolojik
hastalıkların tedavisinde ilacın yanında müzikle tedavi yöntemlerini de kullanmışlardır.
www.estudamdergi.ogu.edu.tr

Görsel 9: Müzisyen minyatürü (1539) (Süleymanname, Topkapı Sarayı Müzesi, H1517)

87