Page 68 - HALK DANSLARI VE MÜZİKLERİ

Okuma Metni

YÖRÜK ALİ EFE (1895-1951)

Yörük Ali Efe, Aydın’ın Sultanhisar ilçesi Kavaklı köyünde 1895 yılında doğmuştur. Yörük Ali on dokuz
yaşında, Aydın dağlarında dolaşan Alanyalı Molla Ahmet Efe’nin grubuna katılmak için ağır bir sınavdan
geçer ve gruba dâhil olur. Kısa zamanda tüm zeybeklerin güven ve sevgisini kazanarak grupta ikinci
adam konumuna yükselir. Alanyalı Molla Ahmet Efe’nin bir baskın sırasında ölmesi üzerine Yörük Ali
grubun başına geçer. Dört yıldan fazla dağlarda dolaşan Yörük Ali Efe, bu süre içinde daima ezilenin,
mağdur edilenin, güçsüzün yanında olur ve böylece halk tarafından sevilir, itibar ve destek görür. Düşman
tarafından İzmir, Aydın ve Nazilli işgal edilince Yörük Ali Efe arkadaşlarını toplayarak Millî Mücadele’ye
katılma kararı alır. Yörük Ali Efe, Kıllıoğlu Hüseyin Efe ve bazı arkadaşları, Aydın’ın Yağcılar köyünde

toplanarak Malgaç demir yolu köprüsü yanındaki güçlü ve tam teçhizatlı düşman karakoluna baskın
yaparlar. Bu baskında düşmanı bozguna uğratırlar ve düşmanın cephanesini ve erzağını ele geçirirler.
Bu baskın Millî Mücadele tarihindeki Batı ve Güney Anadolu cephesinde millî şuurla düşmana yapılan
ilk baskındır. Yörük Ali Efe’nin başarısı halka ümit ve cesaret vermiş, düşmanın yurttan kovulabileceğine
olan inancını arttırmış ve onun liderliğini perçinlemiştir. Düşman, beklemediği bu hezimet karşısında
paniklemiş; Nazilli’deki kuvvetlerini Aydın istikametine çekmiştir. Yedinci Tümen Kumandanı Şe k Aker’in
başkanlığında kurulan halk meclisinin kararı doğrultusunda Aydın, Yörük Ali Efe emrindeki kuvvetler
tarafından kurtarılmıştır. Ancak Aydın ikinci kez işgal edilmiş ve Aydın’da kanlı savaşlar başlamıştır.
Köşk, Umurlu ve Dörtyol cephesi gibi cephelerde düşman kuvvetleri büyük kayıplara uğratılmıştır.
Bu hareket sayesinde düzenli ordu kurulana kadar düşman kuvvetlerinin Aydın’dan Anadolu içlerine
ilerlemesi önlenmiştir. Düzenli ordunun kurulmasıyla Yörük Ali Efe, emrindeki zeybeklerle orduya
katılmıştır. Yeni görevi Millî Aydın Cephesi Komutanlığını savaş sona erene kadar devam ettirmiştir.
Üstün hizmetlerinden dolayı TBMM tarafından İstiklal Madalyası ile ödüllendirilmiştir. Türk milleti ise
ona sevgisini “efelerin efesi” unvanını vererek göstermiştir. Kültür Bakanlığı Yenipazar’daki evini müze
hâline getirmiştir (Görsel 3.17, Görsel 3.18).

Derleme
Fatih ÖZKURT
Yörük Ali Efe’nin Hayatı, Millî Mücadele Tarihi’ndeki Yeri ve Önemi

Görsel 3.17: Yörük Ali Efe’nin evinin dış gö- Görsel 3.18: Yörük Ali Efe’nin evine ait bir oda
rünüşü

67