Page 50 - KANUN (THM) 11

OKUMA METNİ

Görsel 6: Mimar Sinan
MİMAR SİNAN’IN SORUMLULUK DUYGUSU
Kanuni Sultan Süleyman, oğlu Şehzade Mehmet Saruhan için Şehzadebaşı Camii’ni yaptırmıştır. Cami-
nin inşası, 1543-1548 yılları arasında tamamlanmıştır. Mimar Sinan’ın bir eseri olan Şehzadebaşı Camii’nin
1990’lı yıllarda devam eden restorasyonunu yapan firma yetkililerinden bir inşaat mühendisi, caminin res-
torasyonu sırasında yaşadıkları bir olayı şöyle anlatmıştır:
“Caminin bahçesini çevreleyen havale duvarında bulunan kapıların üzerindeki kemerleri oluşturan taş-
larda yer yer çürümeler vardı. Restorasyon programında bu kemerlerin yenilenmesi de yer alıyordu. Biz
inşaat fakültesinde teorik olarak kemerlerin nasıl inşa edildiğini öğrenmiştik fakat taş kemer ile ilgili prati-
ğimiz yoktu.
Kemerleri nasıl restore edeceğimiz konusunda ustalarla toplantı yaptık. Sonuç olarak kemeri alttan des-
tekleyen bir tahta kalıp çakmaya karar verdik. Daha sonra kemeri yavaş yavaş söküp yapım teknikleri ile
ilgili notlar alacaktık ve yeniden yaparken bu notlardan faydalanacaktık.
Kalıbı sökmeye kemerin kilit taşından başladık. Taşı yerinden çıkardığımızda iki taşın birleşme nokta-
sında bulunan silindir şeklindeki boşluğa yerleştirilmiş bir cam şişeye rastladık. Şişenin içinde katlanmış bir
beyaz kâğıt vardı. Şişeyi açıp kâğıda baktık. Kâğıtta Osmanlıca bir şeyler yazıyordu. Hemen bir uzman bulup
onu okuttuk. Bu, Mimar Sinan tarafından yazılmış bir mektuptu ve şunları söylüyordu:
‘Bu kemeri oluşturan taşların ömrü yaklaşık 400 senedir. Bu müddet zarfında taşlar çürümüş olacağın-
dan bu kemeri yenilemek isteyeceksiniz. Büyük bir ihtimalle -yapı teknikleri de değiştiğinden- bu kemeri
nasıl yeniden inşa edeceğinizi bilemeyeceksiniz.
İşte bu mektubu, kemeri nasıl yeniden inşa edeceğinizi anlatmak için yazıyorum.’
Koca Sinan mektubuna böyle başladıktan sonra o kemeri inşa ettikleri taşları Anadolu’nun nerelerinden
getirttiklerini söyleyerek izahlarına devam etmiş ve kemerin inşasını da ayrıntılı bir biçimde anlatmıştı.
Bu mektup, bir insanın yaptığı işin kalıcı olması için gösterebileceği çabanın insanüstü bir örneğidir.
Bu mektubun ihtişamı; Koca Sinan’ın modern çağın insanlarının bile kestirmekte zorlanacağı bir şekilde
taşın ömrünü hesaplayabilmesinden, yapı tekniğinin değişeceğini bilmesinden, 400 sene dayanacak kâğıt
ve mürekkep kullanmasından gelmektedir. Şüphesiz ki bu bilgilere sahip olmak, Mimar Sinan’ın erişilmez
özelliklerindendir. Ancak erişilmesi gerçekten zor olan ve bu bilgilerden çok daha muhteşem olan şey, 400
sene sonraya çözüm üreten sorumluluk duygusudur.”
Kaynak: İstanbul.meb.gov.tr/yatırım/arge/yerel/sorumluluk/4/ogretmen6.pdf
(Yazarlar tarafından düzenlenmiştir.)

RAST MAKAMI 49