Page 69 - ÇALGI EĞİTİMİ KANUN 11
P. 69
ZİRGÜLELİ HİCAZ MAKAMI
ZİRGÜLELİ HİCAZ MAKAMI
Tablo 5: Zirgüleli Hicaz Makamının Özellikleri
D z s :
Yer nde h caz
be l s ne,
hüseyn perdes Donanımı:
üzer nde h caz D k kürd ,
dörtlüsünün n m h caz ve
eklenmes yle n m ehnaz
meydana gel r. perdeler d r.
Seyr : 3 Yeden : 6
İn c -çıkıcıdır. N m z rgüle
perdes d r.
Durağı:
Dügâh
perdes d r. 2
1 5
Güçlüsü:
Hüseyn
perdes d r.
4
BİLGİ DAĞARCIĞI
Zirgüle kelimesi, Farsçada “küçük çıngırak, tef” anlamına gelmektedir.
ZİRGÜLELİ HİCAZ MAKAMI ANA DİZİSİ
Zirgüleli Hicaz Makamı Ana Dizisi
& ú Ï 4 Ï 8 Ï ú Ï 7 Ï 8 ú
S A S T S A S
5 12 5 9 5 12 5
ZİRGÜLELİ HİCAZ MAKAMI DİZİSİ
Zirgüleli Hicaz Makamı Dizisinin Kanun Üzerindeki Mandal Uygulaması
0
0 4 4 0 0 1 Ï 8 4 ú 8 Ï 7 1 0 0 4 4 0
4
& ú Ï 4 Ï 8 Ï ú Ï 7 Ï ú Ï 8 Ï Ï 4 ú
Makamın Özellikleri: Zirgüleli hicaz makamı, pes bölgedeki hüseyniaşiran perdesinde hicaz dörtlüsü olarak ge-
nişler. Makamın rast ve neva perdelerinde nikrizli, buselikli, rastlı; hüseyni perdesinde uşşaklı asma kalışlar yapılır. Bu
makam, nim şehnaz perdesine sahip olması sebebiyle diğer hicaz ailesi makamlarından ayrılır. Tek başına monoton
bir yapıya sahiptir. Genellikle dörtlü ve beşlilerin yer değiştirmesinden dolayı şet (suzidil, şedaraban, evcara, hicazkâr,
suzinak) hâline dönüşür. Bu makamda, dik acem perdesi donanıma yazılmaz ama eser içinde kullanılır.
Dizinin Seyri: Bütün hicaz çeşitleri kendi seyirleri sırasında birbirlerine geçki yapar. Zirgüleli hicaz makamının sey-
rine güçlü ve civarından başlanır. Dügâh ve hüseyniaşiran perdeleri arasındaki hicaz genişlemesi seyrin karakteristik
bir özelliğidir. Ayrıca, makamın asma kalış perdesi nim zirgüledir.
68 HİCAZ AİLESİ MAKAMLARI