Page 28 - ÇALGI EĞİTİMİ | KONTRBAS 11

2.1.
2.1. Sağ El Teknikleri

2.1.1. Yay Teknikleri

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

1. 9. sınıftayken kontrbas çalmanın ilk aşamalarında uygulamış olduğunuz pizzicato teriminin
anlamını söyleyiniz.
2. Martele teriminin ne anlama geldiğini sınıfta arkadaşlarınızla tartışınız.

a) Pizzicato Tekniği

Pizzicato terimi yaylı sazlarda yayı bırakarak veya bırakmadan telleri “parmakla çalmak” an-
lamına gelmektedir. Pizzicato çalmak için genellikle işaret parmağı ve orta parmak kullanılır.
Klasik müzikten farklı müzik çeşitlerinde de sıkça kullanılan kontrbas bu tür müziklerde he-
men hemen her zaman pizzicato tekniğiyle çalınır.

Klasik müzik kontrbas repertuarında ise
pizzicato tekniği solo eserlerden daha sık
olarak orkestra eserlerinde karşımıza çıkar.
Yayı tamamen elden bırakarak çalma imkâ-
nı veren eserler az da olsa mevcuttur. Genel
olarak orkestra eserlerinde de tek başına
değil, yay ile çalma (col arco) tekniğiyle
birlikte uygulanır.

Yayı elde tutarak her an yayla çalmaya hazır
bir şekilde pizzicato yapabilmek önemlidir.
Yay, topuk kısmından ve yüzük parmağı
ile küçük parmaktan sarkar şekilde yere
dik olarak tutulur. Görsel 3’te, yayı tutarak
pizzicato çalarken sağ elin konumlandı-
rılmasında önerilen şekil yer almaktadır
(Görsel 3).
Görsel 3: Yayı tutarak pizzicato

Pizzicato yaparken sağ el, ses gürlüğü ve kalitesi açısından tuşenin sonlarına yakın şekilde du-
rur. Başparmak, forte çalındığında biraz daha geride olmak koşuluyla tuşenin kenarında durur.
Gürlük seviyesi az ve yavaş tempolu parçalarda orta parmak veya işaret parmağı olmak üzere
tek parmak ile pizzicato yapılabilirken hızlı tempolu parçalarda işaret parmağı ve orta parma-
ğın birlikte kullanılması gerekir. Dolgun bir pizzicato, sol elin uyguladığı basınçla ve yoğun bir
vibrato ile elde edilir.

28