Page 13 - ÇALGI EĞİTİMİ TAR | 11
P. 13

MUGAM İCRASI I







                                                  1. MUGAM İCRASI I




                               1.  Azerbaycan  müziği  mugam  geleneği  hakkında  bir  araştırma yapınız.  Araştırma
                                  sonuçlarını arkadaşlarınızla paylaşınız.
                    Hazırlık   2.  Makam  ve  mugam  kavramlarını  araştı dıktan  sonra  bu  kavramların  benzer  ve
                   Çalışmaları
                                  farklı yönlerini belirleyerek bir tablo ile gösteriniz.
                               3.  Azerbaycan  rast  mugamı  ve  Türk  müziği  rast  makamı  arasındaki  benzerlik  ve
                                  farklılıkları  araştırınız. Araştırma sonucunda  ulaştığınız bilgilerden  oluşan  bir
                                  sunum hazırlayınız.





                    1.1. Rast Mugamı


                         Azerbaycan geleneksel müziğinin önemli bir bölümünü mugam sanatı oluşturmaktadır. mugam
                  Azerbaycan müziğinin en önemli müzik formlarından biridir. Mugam kelime anlamı olarak makam, mevki
                  anlamındadır. Mugamlar, şube adı verilen bölümlerden oluşan ve şubeler arasında deramed, renk ve
                  tesniflerle belirli kurallar çerçevesinde icra edilen büyük hacimli eserlerdir. Mugamın bütün, tam şekli
                  destgah formudur. Mugam icrasında bölümlerin sırası belli bir kurala göre hareket eder. Azerbaycan
                  mugam  sanatında mugama  girişte  ya  da  mugam  şubeleri  arasında  çalınan  ve  mugamın  bileşenleri
                  olarak kabul edilen eserler deramed, tesnif, renk ve diringi olarak adlandırılır. Bu eserler, icra edilen
                  mugamın adını alır. Bu eserlerin önemi, mugamın bölümleri arasında bağlantılar olu turmalarıdır.

                         Genellikle  mugamların  başında  deramed  olarak  adlandırılan,  mugamın  dizi  karakterini  ve
                  şubelerini kendi içerisinde barındıran enstrümental eserler yer alır. Mugam destgah formunda önce
                  deramend  icra  edilir,  sonra  tar  icracısı  berdaşt  yaparak  mugamın  mayesine  giriş  yapar.  Mugamın
                  bölümleri arasında bazen o mugama özgü renkler ve tesnifler çalınıp söylenir. Tesnif, ölçülü bir ritme
                  sahip olan ve mugam şubeleri arasında hanende tarafından icra edilen mahnı karakterli bir türdür.
                  Sözleri çoğu zaman gazellerden alınan tesnifler bir n vi sözlü renk olarak kabul edilebilir.

                         Mugam şubeleri arasında çalınan enstrümantal ezgiler renk olarak adlandırılır. Renkler sözsüz
                  oyun havaları olarak kabul edilir.  Genellikle mugamın her şubesinin sonunda renk verilir. Küçük hacimli
                  renkler ise diringi olarak adlandırılır.

                         Azerbaycan müziğinde yedi esas mugam vardır. Bunlar rast, şur, segâh, şüşter, çahargah, bayat-ı
                  şiraz ve hümayundur. Mugamları oluşturan ses dizileri beş tetrakordun (iki tam ve bir yarım sesten
                  oluşan dört sesli dizi) çeşitli şekillerde birleşmesinden meydana gelir.

                         Rast  mugamı  Azerbaycan’ın  yedi  esas  mugamının  birincisi  olup  bütün  doğu  ülkelerinin
                  musikilerinde mevcuttu . Mugamların anası olarak da nitelendirilen Rast mugamı adını ve ses dizisini
                  zamanımıza kadar koruyarak geçmişten günümüze değişmeden kalabilen tek mugamdır.  Rast’ ın kelime
                  anlamı  doğru,  düzgün  demekti .  Sanatsal  ve  manevi  açıdan  bakıldığında  rast  mugamı      dinleyicide
                  cesaret, mertlik ve neşe duygusu uyandırır.








   12
   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18