Page 73 - ÇALGI EĞİTİMİ TAR | 11
P. 73
MUGAM İCRASI II
3. MUGAM İCRASI II
Azerbaycan bayat-ı şiraz mugamını araştırınız. Ulaştığınız bilgilerden oluşan bir
Hazırlık sunum hazırlayınız.
Çalışması
3.1. Bayat-ı Şiraz Mugamı
Bayat-ı şiraz, Azerbaycan müziğinin yedi esas mugamından biridir. Bayatı, kelime anlamı olarak
ağıt anlamındadır. Gamlı ve acılı zamanlarda söylenen, çalınan ezgilere bayatı denmişti . Şiraz ise İran’
da bir şehrin adıdır. Bayat-ı şiraz mugamı dinleyicide keder hissi uyandırır.
Bayat-ı şiraz mugamı, 1-1-1/2 formülü üzerine kurulmuş (iki tam ve bir yarım sesten oluşan 4
sesli dizi), orta yarım ses aracılığı ile bağlanmış iki birleşik tetrakorttan meydana gelmektedir.
Bayat-ı şiraz mugamı; berdaşt, mayeyi bayat-ı şiraz, nişibi-feraz, bayat-ı isfahan, zil bayat-ı şiraz
haveran, uzzal, dilruba, bayat-ı şiraz ayak şubelerinden oluşur.
Bayat-ı Şiraz Mugamı Ses Sırası
1 Sol: Ses sırasının birinci perdesi. Buradan yukarıya doğru mayeye sıçrama yapmak mümkündür.
2 La: Bu perdeden karara ve üst taşıyıcı sesi olan “re” sesine sıçrama yapmak mümkündür.
3 Si: Bu perdeden kararın üst taşıyıcı sesi olan “re” sesine sıçrama yapmak mümkündür.
Do: Karar (maye). Azeri mugamlarında karar sesi ses sırasının dördüncü sesine de denk düşer.
4 Bu perdeden yukarıya doğru dörtlü ve beşlisine, aşağıya doğru “la” ve “sol” perdesine sıçrama
yapılabilir.
5 Re: Bu perdeden yukarıya doğru “sol” ve “la” sesine, aşağıya doğru kararın alt yardımcı sesi olan
si perdesine sıçrama yapmak mümkündür.
6 Mi bemol: Bu perdeden yukarıya doğru “la” sesine, aşağıya doğru mayeye (karara) sıçrama
yapmak mümkündür.
7 Fa: Bu perdeden aşağıya doğru “si” ve “do” (karar) perdesine sıçrama yapmak mümkündür.
8 Sol: Bu perdeden aşağıya doğru kararın üçlüsü olan “mi” bemol perdesine, kararın üst taşıyıcı
sesi olan “re” perdesine ve karar sesine sıçrama yapılabilir.
9 La: Bu perdeden sadece kararın üst beşlisi olan “sol” sesine sıçrama yapılabilir.
72
