Page 29 - THM TEORİ VE UYGULAMASI (ORTAK-TSM ) 11

TÜRK HALK MÜZİĞİ BİLGİLERİ

1.2. RİTİMLİ EZGİLER

Türk halk müziği, ritmik açıdan “ritimli”, “serbest ritimli” ve “karma ritimli” olarak sınıf andırılır. Ritimli ve
serbest ritimli ezgilerin alt başlığı olarak sözel ve çalgısal olmak üzere iki başlıktan oluşur. Karma ritimli ez-
gilerin alt başlıkları ise “süreklilik gösteren”, “ ayaklı serbest ritimli” ve “kısa süreli değişken” olarak sıralanır.

RİTMİK YAPILARINA GÖRE

TÜRK HALK MÜZİĞİ EZGİLERİ

2. Serbest Ritimli 3. Karma Ritimli
1. Ritimli Ezgiler
Ezgiler Ezgiler

A) Ritimli sözel A) Serbest ritimli A) Süreklilik gösteren
ezgiler sözel ezgiler karma ritimli
B) Ritimli çalgısal B) Serbest ritimli ezgiler
ezgiler çalgısal ezgiler B) Ayaklı serbest
ritimli ezgiler
C) Kısa süreli değişken
serbest ritim
gösteren ezgiler

RİTMİK YAPILARINA GÖRE TÜRK HALK MÜZİĞİ EZGİLERİ

“Bir dizede, bir notada vurgu, uzunluk veya ses özelliklerinin, durakların düzenli bir biçimde tekrarlan-
masından doğan ses uyumu” olarak tanımlanan ritim olgusu, Türk halk müziğinde önemli bir kavramdır.
Bölgeden bölgeye, yöreden yöreye farklı ritim kalıplarıyla oldukça zengin bir yapı karşımıza çıkar. Bazı
yörelerde ise türün en belirgin unsuru ritimdir. Ritimli ezgiler “sözel” ve “çalgısal” olarak ikiye ayrılır.

1.2.1. Ritimli Sözel Ezgiler

Ritimli sözel ezgiler için “kırık hava” tanımlaması da yapılmaktadır. Bu ezgi yapısını belirleyen ögeler
“söz” ve “ritim”dir. Kırık havalara; zeybek havaları, halay havaları, kaşık havaları, horonlar, horalar, oturak
havaları ve birçok örnek verilmiştir.

27