Page 83 - THM TEORİ VE UYGULAMASI (ORTAK-TSM ) 11

USUL/ÖLÇÜ

Düzüm: Tartımda görülen vuruşların bölünmesi veya birleşmesi yoluyla ortaya çıkar. Kısa bir ifadeyle
zaman içinde uygunluktur. Eskilerin ‘’ika’’ dediği düzüm, bir cismin belirli sınırlar içerisinde yinelenen yalın
hareketlerin tümüdür.
Usul: Kuvvetli ve zayıf zamanlı vuruşların düzenli ve zaman içinde periyodik olarak uygulanmasıdır.
Usullerin her bir vuruşuna, eskiden usul yerine kullanılan bir kavram olan darp adı verilir.
Bir usulün oluşması için en az bir kuvvetli ve bir de zayıf vuruşa ihtiyaç vardır. Bu yüzden bir zamanlı
usul olmaz. En küçük zamanlı usul iki zamanlıdır.

Atım Tartım Düzüm Usul

Usullerin Uygulanması: Halk müziğinde usuller, saymak suretiyle uygulanır. Zaman vuruşları bir elin
hareketleri ile yapılır.
Usullerde Mertebe (Ölçü Sayısı): Usul rakamlarının üstündeki sayı usulün kaç zamanlı olduğunu,
alttaki sayı ise alınan birim zamanı gösterir. Aynı zamanda alttaki sayı, usulün hızını belirler. Birim sayısı
küçüldükçe usul ağırlaşır, sayı büyüdükçe usul hızlanır. Türk müziğinde buna mertebe adı verilir (Görsel .1).

_

&

Görsel .1: sullerde ertebe öl say s

Geleneksel Türk halk müziğinde usuller üç bölümden oluşur.

1. Ana usuller ve üçerli şekilleri
2. Birleşik usuller
3. Karma usuller

1. ANA USULLER VE ÜÇERLİ ŞEKİLLERİ

a) 2 vuruşlu b) 3 vuruşlu c) 4 vuruşlu

Üçerli şekilleri 2 vuruşlu (3+3+3=9) (3+3+3+3=12)
3 vuruşlu
4 vuruşlu
(3+3=6)

2. BİRLEŞİK USULLER

a) 5 vuruşlu b) 6 vuruşlu

81