Page 107 - ÇALGI EĞİTİMİ VİYOLA | 11

3.7. Karcığar Makamında Dizi, Etüt ve Eserler

3.7.1. Karcığar Makamı Dizisi

Türk musikisinin on üç basit makamından biri olup beş-beş buçuk asırlık bir geçmişi olduğu
tahmin edilmektedir. Karcığar, “yırtıcı kuş” ve “dört kazanç” anlamlarına gelir.

Makamın özellikleri Tablo 3’te verilmiştir.
Tablo 3: Karcığar Makamının Özellikleri

Lâ (dügâh) perdesi üzerine yapılanmış yalın bir makamdır. Dügâh perdesi
Dizisi üzerinde bir uşşak dörtlüsüne neva perdesinde bir hicaz beşlisinin
eklenmesinden meydana gelir.

Durak (Karar) Sesi “La” (dügâh) sesidir.

Seyri İnici-çıkıcı veya çıkıcı olarak kullanılır.

Güçlü Sesi “Re” (neva) sesidir.

“Si” için koma bemolü, “mi” için bakiye bemolü ve “fa” için bakiye diyezi
Donanımı
yazılır.

Yeden Sesi “Sol” (rast) perdesidir.

Karcığar makamının seyrine güçlü civarından başlanır. Dizinin iki tarafındaki
çeşnilerde karışık gezinildikten sonra güçlü üzerinde hicaz çeşnili yarım karar
Seyir Özellikleri yapılır. Yine bütün dizide karışık olarak ve gerekirse genişlemiş bölgede de
gezinilip asma kararlar gösterildikten sonra genellikle ana diziyle, bazen de
bayatî dizisiyle dügâh perdesinde tam karar yapılır.

3.7.2. Karcığar Makamında Dizi Çalma

Karcığar makamının Türk müziği ses sistemindeki gösterimleri şu şekildedir:

Yerinde uşşak dörtlüsü Nevada hicaz beşlisi

& Ï w Ï q Ï w Ï w Ï s Ï w
()
K S T S A12 S T

Karcığar makamının Batı müziği ses sistemindeki gösterimi şu şekildedir:

B w œ œ w œ b œ # œ w

106 3. ÜNİTE