Page 88 - ÇALGI EĞİTİMİ KANUN 12

KÜRDİLİHİCAZKAR MAKAMI DİZİSİ

Çargâhta buselik 5'lisi Rastta kürdi 4'lüsü
w Ï
Ï 3
Ï
Makamın Özellikleri: Kürdilihicazkâr makamının içinde birçok dizi ve çeşni olduğu için hem şed hem de
ú
Ï 3
Ï 3
&
bileşik makam özelliklerini taşır. Kürdilihicazkâr makamı dört şekilde kullanılır. w
T
1. Kürdi Makamı Dizisinin Rast Perdesindeki İnici Şeddi: Rast perdesi üzerindeki kürdi dörtlüsüne, çar-
T
B
T
T
T
B
4
9
9
4
9
9
9
gâh perdesindeki buselik dizisinin eklenmesiyle meydana gelmiştir. Rast perdesi üzerinde bulunan kürdi
Kürdilihicazkâr makamı dizisi
dörtlüsünün simetrik olarak tiz durak gerdaniye perdesi üzerine göçürülmesiyle dizi rast dörtlüsü olarak
genişler.
Gerdaniyede kürdi 4'lüsü Gerdaniyede hicaz 4'lüsü
w
w Ï 3 Ï 3 HİCAZKARLI Ï 5 DİZİ Ï 4 w
w
&
B Gerdaniyede hicaz 5'lisi T Nevada hicaz 4'lüsü A12 Rastta kürdi 5'lisi
S
S
T
4 9 9 5 12 5
w Ï Ï 5 Ï 4
w
Ï 8
Ï 4
Dizinin Seyri: Tiz durak olan gerdaniye perdesi civarından seyre başlanır. Gerdaniye perdesi üzerinde kürdi
w
Ï
Ï 3
Ï 3
w
&
çeşnisiyle yarım karar yapılarak makamın dizisi genişletilir. Sonra buselik beşlisinin seslerine geçilir. Neva per-
desinde kürdili asma kararı, ardından çargah perdesinde buselik çeşnisiyle yarım karar yapılır. Son olarak kürdi
S
T
S
T
S
S
A12
T
B
A12
T
9
12
9
5
5
9
12
5
4
dörtlüsü seslerine geçilir. Acem aşiran perdesinde buselik çeşnisi ile asma karar yapıldıktan sonra rast perdesinde
5
9
yedenli tam karar verilir.
2. Hicazkâr Makamı Dizisinin Kürdi Dizisiyle Karar Vermesiyle Oluşan Bileşik Dizi: Rast perdesi üzerin-
Gerdaniyede buselik 5'lisi
Nevada uşşak 4'lüsü
deki kürdi beşlisine, neva perdesindeki hicaz dörtlüsünün eklenmesiyle meydana gelmiştir. İnici bir ma-
BUSELİKLİ DİZİ
Ï
Ï
kam olan hicazkâr makamının etkisiyle gerdaniye perdesi üzerinde hicaz ve buselik beşlisi olarak genişler.
Ï 3
Ï
Ï
Ï
Ï 5
&
P Gerdaniyedeki Buselikli Dizi Ï
T T B T T S K
Gerdaniyede buselik 5'lisi 4 Nevada kürdi 4'lüsü 9 Rastta kürdi 5'lisi
5
8
9
9
9
w Ï Ï 3 Neva perdesinde inici bayati makamı dizisi
Ï
w
Ï
& Ï 3 w Ï Ï 3 Ï 3 w
T T B T T T B T T T B
4
9 Çargâhta rast 5'lisi 9 9 9 4 9 Dügâhta uşşak 4'lüsü 9 4
9
9
HİCAZKARLI DİZİ
Ï Ï
P Gerdaniyedeki Hicazlı Dizi Ï 5 Ï Ï Ï Ï Ï 5
& Ï
Gerdaniyede hicaz 5'lisi Nevada hicaz 4'lüsü Rastta kürdi 5'lisi
T S K T T S K
w 9 Ï 5 Ï 5 8 Ï 4 w 9 Arazbar makamı dizisi 9 5 8
Ï 8
& Ï 4 w Ï Ï 3 Ï 3 w
T S A12 S S A12 S T T T B
9 5 12 5 5 12 5 9 9 9 4
Dizinin Seyri: Tiz durak olan gerdaniye perdesi civarından seyre başlanır. Gerdaniye perdesi üzerinde hicaz
veya buselik çeşnileriyle yarım karar yapılarak makam dizisi genişletilir. Sonra hicazkâr makamının asma kararları
BUSELİKLİ DİZİ
olan neva perdesinde hicazlı, çargâh perdesinde nikrizli, segâh perdesinde hüzzamlı asma kalışlar yapılır. Maka-
mın diğer yarısını rasttaki kürdi dizisi oluşturur. Acem perdesinde buselikli, nim hisar perdesinde çargâhlı, neva
perdesinde kürdili, çargâh perdesinde buselikli, kürdi perdesinde çargâhlı ve acem aşiran perdesinde buselik
çeşnili asma kararlar yapıldıktan sonra rast perdesinde yedenli tam karar verilir. Rastta kürdi 5'lisi
Gerdaniyede buselik 5'lisi
Nevada kürdi 4'lüsü
3. Arazbar Makamı Dizisinin Kürdi Dizisiyle Karar Vermesiyle Oluşan Bileşik Dizi: Rast perdesindeki
w
Ï
Ï 3
Ï
kürdi dörtlüsüne, neva perdesindeki uşşak dörtlüsünün ve çargâh perdesindeki rast beşlisinin eklenme-
w
Ï
Ï 3
w
Ï
Ï 3
Ï 3
w
& siyle meydana gelmiştir. İnici bir makam olan arazbar makamının etkisiyle dizi, gerdaniye perdesi üze-
rinde buselik beşlisi olarak genişler. Makamların işlenişine göre dizilerin güçlü sesleri, çargâh veya neva
T
B
T
perdesi olarak değişmektedir. T T T B T T T B
9 9 4 9 9 9 4 9 9 9 4
87