Page 14 - ÇALGI EĞİTİMİ - KEMANE 12

Hazırlık Çalışmaları

Glissandro ve vibrato tekniğinin üflemeli, telli ve yaylı çalgılar için yazılmış eserlerde nasıl
uygulandığını araştırınız. Sonuçları arkadaşlarınızla paylaşınız.

1.1 GLİSSANDO TEKNİĞİ

Müzikte anlatımı ve duyguyu güçlendirmek için kullanılan süsleme tekniklerinden biri de glissando-
dur. Diğer birçok müzik teriminde olduğu gibi bu terim de İtalyancadan gelmektedir.
Glissando, İtalyancada “kayarak, kaydırarak, kaydırma” anlamlarına gelir.
Kemanede glissando, tel üzerinde perdeye baskı uygulayan parmağın kaldırılmadan bir sesten başka
bir sese kaydırılmasıyla yapılır. Bu teknik uygulanırken parmağın uyguladığı baskıya önem gösteril-
melidir. Uygulama, kuvvetliden gittikçe zayıflayan bir ses niteliği göstermelidir. Böylece parmak, tel
üzerinde notadan notaya kayarken geçilen diğer perdelerin de sesleri duyurulmuş olur.

Glissando hem yavaş hem de hızlı bir şekilde eserin tavrına ve icracının yorumuna bağlı olarak yapı-
labilir.
Müzikte süsleme sanatları arasında önemli bir yeri olan glissando, ustalaşması zor tekniklerden biri-
dir. Kemane çalarken eser içerisinde uygulanacak glissando tekniğinin iyi ayarlanması gerekir.
Glissando tekniği, Türk halk müziğinin kemane ile icrasında eserin karakterine, yöresel özelliklerine
ve icracının yorumuna göre tüm yörelerimizde kullanılmaktadır.
Anadolu’nun güneybatısında “Teke yöresi” (Burdur, Isparta, Antalya, Muğla, Denizli) olarak bilinen
bölgede çalınıp söylenen uzun havalara “gurbet havası” denir. Söz gelimi gurbet havalarında glissan-
do tekniği sıklıkla kullanılır.
Gurbet havası ve yöre müziğinin bir özelliği olarak halk ezgilerinde, seslerin tizden pese doğru kaydı-
rılarak çalınıp söylenmesi yani glissando tekniği belirgindir.
Glissando, uygulanacak notanın üzerine yazılırken notalar arasına çekilen eğimli ve tırtıklı uzun bir
çizgiyle gösterilir. Bazen bu çizginin veya notanın üstüne “gliss” yazılarak belirtildiği de olur.

12 U
U