Page 25 - ÇALGI EĞİTİMİ KLASİK KEMENÇE 12

ÜNİTE 1

OKUMA METNİ

DÂRÜTTA’LÎM-İ MÛSİKİ

1912 senesinde besteci ve ut sanatçısı Fahri Bey (Kopuz) idaresinde
Şehzadebaşı’nda kurulmuştur. Türk müziğinin gelişmesini sağlamayı, ses ve saz
sanatçıları yetiştirmeyi amaç edinen derneğin kurucuları şunlardır: Fahri Bey, Kemani ve
Piyanist Reşad Bey (Erer), Neyzen İhsan Aziz Bey ve Kanuni Âmâ Nâzım. Dârütta’lîm-i
Mûsiki’yi kuranlardan başka ilk üyeler; Neyzen İhsan Bey, Kemani ve Tamburi Ömer
Bey, Tamburi Ahmed Neş’et Bey, Kemani ve Udi Hâşim Bey, Hanende Sıdkı ve Hâfız
Memduh (İmre) beyler ile Hanende Arap Cemal Bey’dir (Câlân). Hem öğretmen hem
icra sanatçısı olarak çalışan bu kadroya daha sonra eklenen sanatçılar ise Kemani
Ahmed Cevdet Bey (Çağla), Kanuni Hasan Ferid Bey (Alnar), Kanuni Vitali Efendi,
Tamburi İzzeddin Bey (Ökte), Santuri Zühdü Bey (Bardakoğlu), Santuri Nebile Nâzım
Hanım, Udi ve Tamburi Selâhattin Bey (Pınar), Kemençevi Hafîd Bey, Kanuni Naime
Hanım (Sipahi), Piyanist Fevzi Bey (Arslangil), Hanende Celâl Bey (Tokses), Hanende
Mustafa Zeki Bey (Çağlarman), Hâmid Bey (Dikses), Hafız Burhan Bey (Sesyılmaz),
Sabri Sühâ Bey (Ansen), Mustafa Bey (Çağlar), Safiye Hanım’dır (Ayla). Başlangıçta
Suphi Bey (Ezgi) klasik eserler dersi, Hüseyin Sadeddin Bey (Arel) de müzik kuramları
dersleri verdiler. Takip eden yıllarda önce ut, daha sonra usul ve makam derslerini
öğrencileri olan Fahri Kopuz vermiştir.

Zamanın tanınan müzisyenlerinin öğretmenlik yaptığı ve birçok önemli sanatçının
yetiştiği bu kurum, ders faaliyetleri dışında öğretmen ve öğrenciler olarak kurdukları
müzik heyeti ile de konserler vermiş ve plaklar çıkarmıştır. Klasik Türk müziği konserleri;
perşembe, cuma ve pazar günlerinin dışında ramazan ayında her akşam sırayla
Beyazıt’ta bulunan Moda ve Merkez kıraathanesinde ardından Şehzadebaşı’nda
bulunan Şems kıraathanesinde uzun süre verilmiş ve müzikseverlerin büyük ilgisi ile
karşılanmıştır. Bu başarılı çalışmalar, iki kez Almanya ve üç kez Mısır’da da devam
etmiştir.

Özel müzik kuruluşları alanında döneminin dikkat çeken en uzun soluklu müzik
merkezi olan Dârütta’lîm-i Mûsiki; aynı zamanda yaptığı yaprak ve defter şeklindeki
nota yayını ile de Türk musikisi repertuvarına önemli katkılarda bulunmuş, üç seri
küçük, bir seri de orta boy nota yayını yapmıştır. Üzerinde seri numarası bulunan küçük
boy yayınlardan iki serinin kapaklarında Arap harfleriyle basılanlarda tambur çalan kız,
Latin harfleriyle basılanlarda da lir kompozisyonu bulunmaktadır. Bu serilerden bir
tanesi perakende notalar, bir başkası fasıl defteri şeklindedir. Küçük boy nota serisinin
üçüncüsü de “suda yüzen kuğu” kapak kompozisyonu ile “Âsâr-ı Nefîse-i Mûsikiyye”
adıyla basılmış perakende notalardır. Orta boy yayınlar ise perakende notalar, İzak
Algazi Külliyatı, suzidil fasıl defteri ve Ali Salâhî Bey’in ut metodudur. Ayrıca “Tamburî
Cemil Külliyatı” bu seride yayımlanmıştır.

Dârütta‘lîm-i Mûsiki çeşitli plaklar da yapmıştır. Odeon firmasınca kaydedilen
yetmiş sekiz devirli bu plakların ön yüzlerinde kurumun ismi “Conservatoire Turque”
(Türk Konservatuvarı) şeklinde kaydedilmiştir.

23